كليدواژه :
روانشناسي فضاي مجازي , سايبرسايكولوژي , گفت وگوي هم زمان (چت) , خدمات مرجع مجازي , كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رساني , علم اطلاعات و دانش شناسي
چكيده فارسي :
هدف پژوهش حاضر بررسي و مرور مفاهيم و ويژگي هاي ارتباط هاي مجازي و برخط از جمله گفتگوهاي همزمان و روانشناسي حاكم بر اين فضاهاي جديد است و در اين راستا استانداردها و رهنمودهاي ارتباط هاي برخط در كتابخانه ها مورد كنكاش قرار گرفته است.
روش پژوهش:
پژوهش حاضر به شيوه سندي و از نوع مروري-تحليلي است كه براي تبيين روانشناسي فضاي مجازي از نظريه هاي مختلف تعامل برخط از جمله نظريه هاي غناي رسانه اي، حضور اجتماعي، نظريه استفاده و خشنودي و افسارگسيختگي برخط بهره برده است.
يافته ها:
فضاي مجازي و برخط داراي ويژگي هاي متمايزي است و اثراتي متفاوتي بر ذهن و رفتار آدمي مي گذارد. درگيري كمتر حواس، فضاي غالب نوشتاري، انعطاف در هويت، تغيير و تعديل ادراكات، تعدد روابط ممكن، امكان تاخير در پاسخگويي به مخاطب در ارتباطات مجازي، قابليت كش آمدن زمان و قطع ارتباط رسانه اي، اضطرارآميز بودن و همزمان بودن ارتباط از جمله اين ويژگي هاست. اين ويژگي ها عموما حالات روانشناختي همچون خشم، اضطراب، نگراني و نااميدي را به همراه دارد. تعامل در فضاي مجازي زماني موثر واقع مي شود كه حاصل اين تعامل ارتباطي، موجب استفاده و يا خشنودي فرد در محيط زيست رواني و اجتماعي او شود.
نتيجه گيري:
بنابراين با توجه به ماهيت كار و پيچيدگي تعامل كتابدار و كاربر در طول فرايند مرجع، «رفتار مثبت و منفي كتابدار (مشاهده شده توسط كاربر) عامل و فاكتور مهمي در موفقيت يا شكست فرايند به حساب مي آيد. توجه به روانشناسي كاربران در فضاي مجازي، تبعيت از استانداردها و رهنمودهاي عملكرد رفتاري و مهارتي كتابداران و مجهز بودن به انواع مهارت هاي علمي و ارتباطي از عوامل موفقيت تراكنش هاي برخط محسوب مي شود.
چكيده لاتين :
The purpose of this study is to review the concepts and features of virtual and online communication, including simultaneous conversations and psychology governing these new spaces, and in this regard, the standards and guidelines of online communication in libraries have been explored.
Method: The present study is a documentary and review-analytical method that has used various theories of online interaction to explain the psychology of cyberspace, including theories of media richness, social presence, uses and gratifications theory and online disinhibition.
Results: Cyberspace has distinct features that have different effects on the human mind
behavior. These features include less mindfulness, dominant writing space, and flexibility in identity, change, and adjustment of perceptions, the multiplicity of possible relationships in cyberspace, the possibility of delayed response to the user in virtual communication, the ability to stretch time and disconnect media, the urgency and concurrence of communication. These features generally lead to psychological states such as anger, anxiety, worry, and frustration. Interaction in cyberspace is effective when the result of this communication interaction, causes the use or satisfaction of the person in his psychological and social environment.
Conclusion: Virtual Reference Services (VRS) are a complex and multifaceted commitment. VRS, including simultaneous chat with the user, clarifies the vacuum of visual and auditory cues and the feeling of personal connection and it is necessary to use alternatives and tricks for these virtual communications to evoke the same feeling of face. Therefore, due to the nature of the work and the complexity of the librarian-user interaction during the reference process, "the positive and negative behavior of the librarian (observed by the user) is an important factor in the success or failure of the process. Paying attention to the psychology of users in cyberspace, adhering to the standards and guidelines of librarians' behavioral and skillful performance, and being equipped with various scientific and communication skills are the success factors of online
