اثر فاصله و درجه پوسيدگي خشكه دارهاي بلوط بر برخي ويژگي هاي خاك در جنگل هاي سياهكل گيلان

The effect of distance and decay class of Oak deadtrees on some soil properties in Siahkal forests, Guilan

به ­منظور مطالعه اثر خشكه ­دارهاي افتاده بلوط بلند مازو(Quercus castaneifolia) با درجه­ هاي پوسيدگي متفاوت بر ويژگي­ هاي شيميايي خاك اطراف آنها پارسل 238 به مساحت 37 هكتار از جنگل­ هاي سري دو جنگل­ هاي سياهكل در شمال ايران انتخاب شد. تعداد 32 اصله خشكه ­دار افتاده از گونه بلوط شناسايي و برداشت شد. با توجه به چهار كلاسه پوسيدگي، تعداد سه اصله خشكه ­دار در هر كلاسه (در مجموع 12 اصله) به صورت تصادفي انتخاب شد. سپس طول هر خشكه ­دار به چهار قسمت مساوي تقسيم و از خاك هر قسمت از عمق 20-0 سانتي ­متري يك نمونه برداشت و پس از مخلوط كردن به­ عنوان تيمار خاك معرف زير­ خشكه ­دار در نظر گرفته شد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها نشان داد كه ميزان نيتروژن خاك در درجه چهار پوسيدگي خشكه ­دار بلوط با ديگر درجه ­هاي پوسيدگي اختلاف معني­ داري داشته و با افزايش درجه پوسيدگي سرعت انتقال آن به خاك افزايش يافت. همچنين ميزان كربن آلي، پتاسيم و فسفر خاك زير خشكه دارها بيشتر بوده و با افزايش فاصله روند كاهشي داشته است. بيشترين ميزان فسفر و پتاسيم خاك مربوط به خشكه دارهاي با درجه پوسيدگي يك بوده و ميزان كربن آلي خاك با افزايش درجه­ پوسيدگي خشكه دارها روند صعودي نشان داد. اما در ارتباط با ميزان اسيديته خاك در خشكه دارهاي با درجه ­هاي متفاوت پوسيدگي و در فواصل مختلف اختلاف معني­ داري مشاهده نگرديد. بنابراين يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه خصوصيات خاك زير خشكه­ دارها بر اساس درجه پوسيدگي و در فواصل مختلف مي ­تواند تغيير يابد و با توجه به روند افزايش و كاهش عناصر خاك در پي گذشت زمان، وجود خشكه دارهاي با درجه هاي مختلف پوسيدگي ضروري بوده و بايستي در امر مديريت جنگل مدنظر قرار گيرد.

In order to study the effect of distance and decay class of Oak (Quercus castaneifolia) fallen deadtrees on some chemical properties of soil, parcel 238 with an area of 37 hectares from district 2 of Siahkal forests, Guilan, Iran was selected. Total of 32 deadtrees from oak species were identified and surveyed. Regarding to four decay classes, three oak deadtrees in each class (12 specimens) were randomly selected. Then the length of each deadtree was divided into four equal parts and a soil sample was taken from each part in depth of 0- 20 where they mixed together as a soil sample of each deadtree. The results of data analysis indicated that soil nitrogen of deadtrees with decay class 4 was significantly different from others and its transfer rate increased with increasing of decay classes. Moreover, organic carbon, potassium, and phosphorus amounts were higher in the soil under deadtrees and decreased with increasing distance of them. The highest amount of soil phosphorus and potassium belonged to deadtrees with decay class 1, and soil organic carbon increased with increasing deadtrees decay degree. However, there was no significant difference in soil acidity of deadtrees with different decay class and distance. Therefore, the Findings of the current research illustrated that the properties of soil could be changed based on decay class and distance, and due to the increasing and decreasing trend of soil parameters over time, deadtrees with different decay classes are essential and should be considered in forest management.