استفاده از رويكرد چندمتغيره در تحليل پديده‌هاي هيدرولوژيك (مطالعه موردي: پديده سيلاب در حوزه آبخيز سد بوستان، استان گلستان)

عدم لحاظ شدن اثر توأم متغيرهاي وابسته در تحليل فراواني يك رويداد منجر به كم‌تخميني يا بيش‌تخميني خطر ناشي از رويداد مي‌گردد. بنابراين بايد در طراحي سازه‌هاي هيدروليكي و مديريت كنترل سيلاب، تحليل به صورت چندمتغيره صورت گيرد. در اين تحقيق به منظور انجام تحليل فراواني سيل، دو سري زماني حداكثر سالانه يكي بر مبناي دبي و ديگري بر مبناي حجم به‌عنوان معيارهاي حدي بودن در مقياس زماني روزانه استخراج گرديد. بدين منظور يك سري 40 ساله از داده‌هاي رواناب ثبت شده در ايستگاه هيدرومتري تمر در بالادست سد بوستان مورد استفاده قرار گرفت. هم‌چنين از توابع مفصل به‌عنوان بهترين ابزار در تحليل فراواني چندمتغيره استفاده شد. نتايج نشان داد كه مفصل فرانك و tEV برازش بهتري به ترتيب براي سري‌هاي دبي و حجم داشتند. سپس براساس تابع مفصل منتخب، براي هر دو سري دبي و حجم، دوره بازگشت‌هاي دومتغيره، محاسبه گرديد و مقادير دوره بازگشت به‌دست آمده از توابع مفصل منتخب با دوره بازگشت يك‌متغيره مورد مقايسه قرار گرفت. براي رويدادي با مقادير دبي و حجم به ترتيب برابر m3/s 272 و MCM38 در دوره بازگشت 100 سال در سري معيار حدي دبي، دوره بازگشت براي حالت توأم «و» 635 سال و براي حالت توأم «يا» 54 سال به‌دست آمد. در نتيجه مي‌توان گفت تحليل چندمتغيره با استفاده از توابع مفصل به واسطه در نظر گرفتن وابستگي بين متغيرها، نسبت به تحليل يك‌متغيره جامع‌تر بوده و عملكرد بهتري دارد.