احكام و آثار وطي به شبهه از ديدگاه فقهاي اماميه و حنابله با تأكيد بر ديدگاه صاحب جواهر و ابن‌قدامه

مسئلۀ شبهه در همه‌ ابواب فقه ازجمله باب نكاح كاربرد دارد. در مباحث فقهي تحت عنوان قاعده درء مطرح است. ازآنجاكه شبهه در نكاح داراي احكام و آثار مهمي است و بررسي آراي علما و فقهاي شيعه و اهل سنت جايگاه ويژه‌اي در فقه دارد و از ديرباز مورد توجه بوده است، به بررسي احكام و آثار وطي به شبهه از ديدگاه فقه شيعه و حنبلي با تكيه بر آراي صاحب جواهر و ابن‌قدامه پرداخته شده است. با بررسي آراي اين دو فقيه، اين نتيجه به دست آمد كه در بسياري از موارد بين آنها شباهت وجود دارد كه مهم‌ترين آن اين است كه هر دو اكثر احكام و آثار وطي به شبهه را ملحق به نكاح صحيح مي‏دانند؛ ازاين‌رو زنابودن وطي به شبهه منتفي است؛ احكام نكاح ازجمله مصاهرت در طرفين شبهه، مهرالمثل و عدّه‌ طلاق براي موطوئه به شبهه، الحاق نسب به كسي كه شبهه بر او عارض شده، نفقه و ارث ولد شبهه و برداشتن حد از مشتبه در باب شبهه ثابت است. اختلافات بسيار كمي ازجمله در تداخل عده وجود دارد.