مقايسه‌ يادگيري ‌الكترونيكي‌ در راهبرد مهارت‌هاي ‌خودتنظيمي‌ و انگيزش‌تحصيلي‌ در مدارس عادي و الكترونيكي‌ در رشته‌ي‌ علوم‌تجربي

پيشينه و اهداف: فناوري ‌اطلاعات و ارتباطات،  تحولات‌ شگرفي‌ را در تمام زواياي زندگي فردي و جمعي ايجاد كرده است، به طوري كه در تعليم و تربيت ‌باعث‌ تولد ورشد يادگيري ‌الكترونيكي، مدرسه ‌مجازي ‌و هوشمند شده ‌است يكي‌ از اصول فرايندهاي ‌يادگيري ‌الكترونيكي، يادگيري‌ مستقل‌ است‌ كه لازمه‌ي‌ آن تربيت يادگيرنده مستقل ‌است. يعني‌ مدارس با فراهم كردن فرصت‌هاي لازم براي انجام تعاملات‌ مفيد و بيشتر و ايجاد مهارت‌هاي‌ يادگيري ‌خود تنظيمي‌ در دانش‌آموزان، امكان‌ يادگيري ‌مستقل‌ و اثر بخش ‌را فراهم‌ كنند. پژوهش حاضر به‌ مقايسه ‌مهارت ‌‌‌خودتنظيمي ‌و انگيزش‌ تحصيلي ‌دانش‌آموزان در مدارس‌ الكترونيكي ‌و عادي‌‌ در ‌رشته‌ي علوم ‌تجربي‌ در سال‌ ‌‌تحصيلي 2018-2017 پرداخته است و ‌از نظر هدف اين تحقيق ، كاربردي مي باشد. روش‌ها‌: روش تحقيق پس‌رويدادي مي‌‌باشد. پژوهش ‌حاضر شامل ‌كليه ‌دانش‌آموزان ‌پسر پايه ‌دوازدهم ‌رشته‌ي علوم‌ تجربي ‌در ناحيه 4 شهرقم، تعداد1600 نفر مي‌باشد كه با استفاده از ‌روش‌ نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. تعداد نمونه‌ دانش‌آموزان‌ براساس‌ جدول‌ مورگان307 نفر تعيين‌ شد و 165 نفر در مدارس ‌الكترونيك  و142  نفر در مدارس عادي انتخاب‌ گرديدند. ابزارهاي اين پژوهش‌ از دو پرسشنامه مهارت‌هاي‌ خودتنظيمي (پنتريچ و دي‌گروت) كه ‌در دو بخش ‌باورهاي ‌انگيزشي ‌و راهبردهاي ‌يادگيري ‌خودتنظيمي، تنظيم ‌شده ‌است. راهبردهاي ‌شناختي شامل تكرارومرور، راهبرد‌بسط ‌و گسترش، راهبرد‌ سازماندهي و ‌درك ‌مطلب  است. راهبردهاي ‌فراشناختي شامل راهبردهاي برنامه‌ريزي، كنترل ، نظارت و نظم‌دهي مي‌باشد و در بخش ديگر، باورهاي انگيزشي شامل خودكارآمدي، جهت گيري هدف،  ارزش‌گذاري دروني و اضطراب امتحان است. پرسشنامه ‌انگيزش‌ پيشرفت (هرمنس) كه افراد داراي نياز به پيشرفت بالا را از افراد با نياز به پيشرفت پايين متمايز مي‌كند،  نيز استفاده‌ شده است. داده‌هاي ‌حاصل پژوهش، از روش واريانس عاملي و آزمون T مستقل تحليل‌گرديد . يافته‌ها: در فرضيه اول با توجه به اينكه  مقدار t برابر 289/. و سطح معناداري حاصل 0.003 بود لذا نتيجه گرفته‌ مي شود كه ميانگين ‌نمرات‌ انگيزه ‌پيشرفت‌ تحصيلي‌ در مدارس‌ الكترونيك‌ بيشتر  از مدارس‌ عادي ‌مي‌باشد. فرضيه دوم نيز با توجه اينكه مقدار t برابر 0.161 و سطح معناداري حاصل 0.002 بود ميانگين نمرات استفاده‌ از راهبردهاي‌ شناختي ‌مدارس‌ هوشمند بيشتر از مدارس ‌عادي ‌مي‌باشد. فرضيه سوم نيز چون مقدار t برابر 1.247و سطح معناداري حاصل0.000گزارش گرديد نشان مي دهد كه ميانگين نمرات استفاده ‌از راهبردهاي‌ فراشناختي ‌مدارس‌ الكترونيك بيشتر از مدارس‌ عادي‌ مي‌باشد. نتيجه‌گيري: بهره‌گيري از ابزارهاي آموزش الكترونيكي در مدارس منجر به ارتقا مهارت‌هاي خودتنظيمي و انگيزش ‌در دانش‌آموزان‌ مي‌گردد. مدارس با رويكرد آموزش الكترونيكي ‌موجبات‌ درگيري ‌فعال ‌يادگيرنده ‌را در فرآيند يادگيري‌خود انگيخته و فعال به خوبي مهيا مي‌سازند. نتايج اين پژوهش همسو با نتايج پژوهشگران ديگر نشان داد كه استفاده از آموزش مبتني بر يادگيري الكترونيكي در مدارس بر مهارت هاي فراشناختي (برنامه ريزي،  نظارت، كنترل و نظم‌دهي) و شناختي (تكرار، مرور، بسط و درك‌ مطلب) در دانش‌آموزان تاثير به سزايي دارد  و در انگيزه ‌تحصيلي و موفقيت علمي نقش فراواني را بر عهده دارد. مدارس الكترونيكي با در اختيار داشتن ابزارهاي نوين فناوري آموزشي و قرار دادن امكانات‌ رايانه‌اي به دانش‌آموزان در زمان معين و آشنايي دانش‎آموزان با نحوه‌ي‌ استفاده صحيح آن در فضاي آموزشي و ضرورت استفاده آن‌ها در تعميق و درك يادگيري منجر به بهبود فرآيند پردازش اطلاعات، امكان تكرار و مرور محتواي يادگيري تدريس داده ‌شده، بسط و گسترش و ايجاد ارتباط داده‌ها بين يكديگر و كاربردي بودن آن در فضاي محيط واقعي، گسترش فرايندهاي ادراكي و حل مسئله , استفاده از راهبردهاي متنوع و مديرت زمان و كنترل آن و به نظم‌دهي و برنامه‌ريزي فعاليت‌هاي يادگيري و آموزشي در دانش‌آموزان‌ مي‌گردد. مدارس الكترونيكي با در اختيار داشتن ابزارهاي نوين فن‌آوري آموزشي در تعميق و درك يادگيري منجر به بهبود فرآيند پردازش اطلاعات , امكان تكرار و مرور محتواي يادگيري تدريس داده‌شده , گسترش فرايندهاي ادراكي و حل مساله استفاده از راهبردهاي متنوع و مديرت زمان و كنترل آن و به نظم‌دهي و برنامه‌ريزي فعاليت‌هاي يادگيري و آموزشي در دانش‌آموزان مي‌گردد.