مدل‌يابي نظري ارتباط مؤلفه‌هاي مسكن با خانواده در بستر پژوهش‌هاي پيشين

شناخت چگونگي ارتباط بين مسكن و خانواده اساس طراحي مسكني منطبق با شيوه زندگي بوده و بدون آن، امكان دستيابي به مسكن مناسب ممكن نيست. عليرغم انجام پژوهش‌هاي متعدد در بررسي ارتباط بين مسكن و خانواده، مطالعاتي كه وجوه و چگونگي اين ارتباط را در مروري سيستماتيك مشخص و دسته‌بندي نمايند، يافت نگرديد. هدف اين پژوهش مطالعه نظام‌مندِ ارتباطِ بين مولفه‌هاي مسكن و خانواده برمبنايِ تحليلِ محتواي پژوهش‌هاي پيشين، و ارائه مدلي نظري از چگونگي اين ارتباط است. جهت حصول اين هدف ابتدا با مروري سيستماتيك و با روش نمونه‌گيري هدفمند، فهرستي اوليه از پژوهش‌هاي انجام‌‌ شده در اين زمينه تهيه گرديد. براي تهيه اين فهرست، جستجوي منابع كتابخانه‌اي، الكترونيكي و بانك‌هاي اطلاعات مقالات علمي، با به‌كار‌گيري واژگان كليدي در پايگاه‌هاي معتبر، از سال 1969 تا سال 2018 انجام شد. طي بررسي نهايي، تعداد پژوهش‌ها به 77 مورد كه ارتباط بيشتري با موضوع تحقيق داشتند كاهش يافت. سپس با روش تحليل‌محتوا، مولفه‌هاي مربوط به مسكن و خانواده استخراج و كدگذاري گرديد. پس از آن دسته‌بندي، تفسير و تحليل مولفه‌ها انجام شده و مدلي نظري از چگونگي ارتباط بين مشخصه‌هاي مسكن و خانواده ارائه گرديد. نتايج نشان داد كه طبق تاكيد پژوهش‌ها، در ميان مشخصه‌هاي مسكن، انتظام فضا داراي بيشترين ميزان رابطه با خانواده بوده، و پس از آن به ترتيب خصوصيات كالبدي، انتظام معنا و قرارگاه‌هاي رفتاري در مراحل بعدي قرار گرفتند. از سويي ديگر، از پنج مشخصه اصلي خانواده بيشترين تاكيد پژوهش‌ها بر وجود ارتباط بين مشخصه فرهنگي-اجتماعي خانواده با مسكن بوده، و پس از آن به ترتيب مشخصه‌هاي ارتباطي-تعاملاتي، ساختاري، اقتصادي-معيشتي و جمعيت شناختي در مراحل بعدي قرار داشتند. در ادامه با توجه به نتايج بدست آمده مدل نظري ارتباط ميان مولفه هاي مسكن و خانواده ارائه گرديد. لازم است جهت ارائه مدل تجربي بررسي ميداني صورت گيرد.