ارتباط بين فرسودگي شغلي و كيفيت زندگي در كاركنان حوزه سلامت: نتايج اوليه كوهورت سلامت كاركنان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

Relationship between Job Burnout and Quality of Life in Healthcare Workers: Preliminary Results of the Health Cohort of Staff in Shahid Beheshti University of Medical Sciences

سابقه و هدف: فرسودگي شغلي به‌عنوان عاملي اساسي باعث تغيير مكرر شغل و محل كار، كاهش كارايي، از دست رفتن نيروي انساني، تغييرات رفتاري و ايجاد مشكلات جسماني و رواني در سازمان‌هاست. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي رابطه كيفيت زندگي كاري با فرسودگي شغلي در كاركنان حوزه سلامت بوده است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر برگرفته از مرحله اول كوهورت سلامت كاركنان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي است كه روي 1274 نفر انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه‌هاي استاندارد كيفيت زندگي 26 سؤالي سازمان جهاني بهداشت (WHOQOL-BREF) و پرسشنامه فرسودگي شغلي ماسلاچ (1985) بوده است. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار STATA، آزمون شاپيرو ويلك، ضريب همبستگي اسپيرمن و آزمون رگرسيون خطي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: بين كيفيت زندگي كاري و فرسودگي شغلي كاركنان حوزه سلامت رابطه معكوس و معني‌داري (001/0= P و 234/0- = r) وجود داشت. از ميان ابعاد كيفيت زندگي فقط t متناظر با بتاي سلامت جسماني با ضريب 260/0- در سطح خطاي كمتر از 5 درصد معني‌دار بود (026/0= P). كيفيت زندگي با خستگي عاطفي و مسخ شخصيت رابطه معكوس و معني‌داري (001/0= P، 117/0- = r و 004/0= P، 080/0- = r) و با عملكرد فردي كاركنان حوزه سلامت رابطه مستقيم و معني‌داري (001/0= P و 116/0= r) داشت. استنتاج: با توجه به رابطه معني‌دار و معكوس بين فرسودگي شغلي و كيفيت زندگي، مي‌توان با انجام مداخلات مؤثر و شناسايي عوامل مؤثر بر ارتقاء كيفيت زندگي كاري به‌خصوص در بعد سلامت جسماني از فرسودگي شغلي و در نهايت كاهش بهره‌وري آنان، توسط مديران و متوليان اين حوزه جلوگيري كرد.

Background and purpose: Job burnout is one of the major reasons for frequent job changes that creates physical and mental problems and reduces efficiency and at workplace. This study aimed to investigate the relationship between the quality of working life and job burnout in a large sample of health workers. Materials and methods: The present study was part of the first stage of Health Cohort of Staff in Shahid Beheshti University of Medical Sciences, performed in 1274 participants. The WHOQOL-BREF and the Maslach Job Burnout Inventory (1985) were administered. Data were analyzed using STATA applying Shapiro Wilk, Spearman correlation coefficient, and Linear Regression Analysis. Results: There was a significant inverse relationship between the quality of working life and job burnout (r = -0.234, P= 0.001). Among the dimensions of quality of life, only t corresponding to the beta of physical health (r= -0.260) was found to be significant at the error level of less than 5% (P=0.026). Significant inverse relationship were seen between quality of life, emotional fatigue, and depersonalization (r= -0.117, P= 0.001 and r= -0.080, P= 0.004, respectively) and a significant direct relationship was observed between quality of life and individual performance (r= 0.116, P= 0.001). Conclusion: According to the inverse relationship between job burnout and quality of life, authorities should aim at identifying the factors associated with lower quality of working life, and especially improve physical health to prevent job burnout and ultimately increase productivity.