بررسي شاخص‌هاي كيفيت خاك در كشتزارهاي گندم آبي در منطقه نظرآباد در غرب استان البرز

آگاهي از كيفيت فيزيكي، شيميايي و زيستي خاك در كشاورزي براي مديريت بهينه كشتزارها و دستيابي به بيشترين بهره وري اقتصادي ضروري است. در اين مطالعه ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك سطحي (30-0 سانتي متر) در 95 كشتزار و عملكرد محصول گندم  آبي در 32 كشتزار در اراضي زراعي شهرستان نظرآباد استان البرز تعيين شد. تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي (PCA) براي انتخاب داده هاي مؤثر بر كيفيت خاك مورد استفاده قرار گرفت و شاخص كيفيت تجمعي وزني (IQIw) و ساده (IQIa) و نيز شاخص كيفيت نمورو (NQI) با استفاده از كل ويژگي ها ي خاك و حداقل ويژگي‌هاي انتخاب شده تعيين شدند. نتايج نشان داد كه بين مقادير شاخص هاي كيفيت خاك (بين IQIw ، IQIa و NQI) كه بر مبناي حداقل ويژگي‌ها و يا كل ويژگي هاي خاك به دست آمده اند، همبستگي معني دار (0.01 p) است. همچنين بين عملكرد گندم آبي و شاخص هاي IQIw (0.61=r)، IQIa (0.58=r) و NQI (0.58=r) كه با استفاده از كل ويژگي هاي خاك تعيين شده بود، همبستگي معني دار (0.01 p) است و اين همبستگي در روش استفاده از حداقل ويژگي ها به ترتيب 0.68، 0.67 و 0.62 است. با توجه به نتايج، شاخص هاي NQI، IQIw و IQIa به دست آمده بر مبناي حداقل ويژگي هاي خاك، حدود 82 درصد كشتزارهاي منطقه نظرآباد از كيفيت خاك خيلي خوب و خوب برخوردارند و حدود 11 درصد كيفيت متوسط و حدود 7 درصد كيفيت پايين و خيلي پايين دارد. با استفاده از نتايج اين پژوهش، ضمن آگاهي از وضعيت كيفيت خاك منطقه، براي برنامه ريزي مديريت پايدار اراضي كشاورزي منطقه مي توان بهره گرفت.