واسنجي و صحت سنجي مدل گياهي AQUACROP جهت شبيه‌سازي عملكرد سه رقم گندم تحت تنش رطوبتي مختلف

استفاده بهينه از منابع آب موجود و مديريت آن‌ها با توجه به علم روز، امري بسيار حياتي است اين مهم سبب شده تا استفاده از مدل‌هاي گياهي در جهت بررسي اثرات كم‌‌آبياري روي عملكرد محصولات كشاورزي اهميت پيدا كند. به منظور بررسي اثر تنش رطوبتي بر عملكرد و صفات رشدي در سه رقم افق،روشن و نارين و واسنجي و صحت‌سنجي مدل‌گياهي AQUACROP براي اين ارقام در سال زراعي 96-97 در مزرعه تحقيقاتي واقع در بيرجند انجام شد. تحقيق در قالب فاكتوريل به صورت طرح بلوك كامل تصادفي با 6 تيمار و سه تكرار اجرا شد. تيمار‌هاي آبياري شامل 100(تيمار شاهد)، 75(تنش متوسط) و 50(تنش شديد) درصد نياز آبي گندم و 3 تيمار ديگر مربوط به دو رقم جديد افق و نارين و يك رقم قديمي و بومي روشن كشت شدند. نتايج مقايسه‌ي ميانگين انجام شده ميانگين اثر ساده تنش رطوبتي، اثر ساده ارقام و اثر متقابل تنش در ارقام مختلف در صفات مختلف معني‌دار بودند. پس از آناليز و مقايسه ميانگين صفات گياهي مدل گياهي AQUACROP براي تنشهاي 100 و 75 درصد نياز آبي در دو پارامتر عملكرد دانه و بيوماس واسنجي شد. پس از مرحله اعتبار سنجي مدل صحت سنجي مدل با تنش 50 درصد نياز آبي انجام شد. نتايج صحت سنجي مدل نشان داد محاسبات مدل مقدار شبيه‌سازي نزديك و قابل قبولي نسبت به مقدار اندازهگيري شده عملكرد دانه با توجه به شاخص‌هاي ارزيابي NRMSEو R^2 نشان داد. همچنين براي اطمينان از صحت سنجي مدل با استفاده از داده‌هاي عملكرد اندازه‌گيري شده رقم روشن در سال زراعي 87-1388 با تغيير داده‌هاي هواشناسي مجدد صحت‌سنجي شد. مقدار شاخص NRMSE عمكلرد دانه شبيه‌سازي و اندازه‌گيري شده براي ميانگين تنش‌هاي رطوبتي 100 و 75 درصد در مرحله واسنجي ارقام افق، روشن و نارين به ترتيب 0.09 ، 0.88 و 1.51 درصد بدست آمد. اين مقادير در صحت سنجي مدل در تنش 50 درصد به تريتب 1.49 ، 3.14 و 0.08 درصد مشاهده شد. با توجه به مقادير محاسبه شده در شاخص‌هاي آماري مي‌توان به اين نتيجه رسيد مدل كارايي قابل قبولي براي واسنجي ارقام مختلف گندم مي‌تواند به ما بدهد كه اين مهم به دليل تعداد بالا و روزافزون ارقام مختلف گندم كاربرد بسياري در منطقه دارد.