كليدواژه :
اختلال پانيك , انعطاف‌پذيري روانشناختي , توانبخشي شناختي , كيفيت زندگي , نگراني سلامتي
چكيده فارسي :
مقدمه: اختلال پانيك داراي نشانه هاي هيجاني، جسماني و شناختي زيادي است و مبتلايان به آن دچار افت سلامت مي شوند. از آنجايي كه يكي از روشهاي مؤثر در بهبود ويژگي هاي مرتبط با سلامت برنامه توانبخشي شناختي است، پژوهش حاضر با هدف تعيين تأثير توانبخشي شناختي بر كيفيت زندگي، انعطاف پذيري روانشناختي و نگراني سلامتي در مبتلايان به اختلال پانيك انجام شد.
روش كار: مطالعه حاضر نيمه تجربي با طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه پژوهش مبتلايان به اختلال پانيك شهر اهواز در سال 1399 بودند. تعداد 40 نفر پس از بررسي ملاك هاي ورود به مطالعه با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي ساده در دو گروه مساوي جايگزين شدند. گروه آزمايش 10 جلسه 45 دقيقه اي (هفته اي دو جلسه) با روش توانبخشي شناختي آموزش ديد و گروه كنترل در ليست انتظار براي آموزش قرار گرفت. ابزارهاي پژوهش مقياس كيفيت زندگي، پرسشنامه انعطاف پذيري روانشناختي و خرده مقياس نگراني سلامتي در مقياس افكار اضطرابي بودند. داده ها با آزمون هاي آماري مناسب در
تحليل شدند.
يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه گروه‌هاي آزمايش و كنترل از نظر جنسيت، تحصيلات، سن و تأهل تفاوت معناداري نداشتند (P>0/05). همچنين، گروه‌ها در مرحله پيش‌آزمون از نظر كيفيت زندگي، انعطاف‌پذيري روانشناختي و نگراني سلامتي تفاوت معناداري نداشتند (P>0/05)، اما در مرحله پس‌آزمون از نظر متغيرهاي كيفيت زندگي، انعطاف‌پذيري روانشناختي و نگراني سلامتي تفاوت معناداري داشتند (P<0/001). برنامه توانبخشي شناختي باعث افزايش معنادار كيفيت زندگي و انعطاف‌پذيري روانشناختي و كاهش معنادار نگراني سلامتي در مبتلايان به اختلال پانيك شد (P<0/001).
نتيجه‌گيري: نتايج نشان دهنده اثربخشي برنامه توانبخشي شناختي بر كيفيت زندگي و انعطاف پذيري روانشناختي و كاهش نگراني سلامتي بود. بنابراين، درمانگران و متخصصان سلامت مي توانند از روش توانبخشي شناختي در كنار ساير روش ها براي بهبود ويژگي هاي مرتبط با سلامت به ويژه در مبتلايان به اختلال پانيك استفاده كنند.
چكيده لاتين :
Introduction: Panic disorder has many emotional, physical, and cognitive symptoms, and people suffer from a decline in health. Since the cognitive rehabilitation program is an effective method for improving health-related features, present research aimed to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation on quality of life, psychological flexibility, and health worry in patients with panic disorder.
Methods: Present study was semi-experimental with a pretest and posttest design with the control group. The research population was patients with panic disorder of Ahvaz city in the 2020 year. About 40 people were selected by the available sampling method after reviewing the inclusion criteria and randomly replaced into two equal groups. The experimental group trained ten sessions of 45 minutes (two sessions per week) with the cognitive rehabilitation method, and the control group was placed on the waiting list for training. The research tools were the quality of life scale, psychological flexibility questionnaire, and health worry subscale in the anxious thoughts scale. Data were analyzed with appropriate statistical tests in SPSS-19 software.
Results: The findings showed that the experimental and control groups did not significantly differ in gender, education, age, and marriage (P > 0.05). Also, the pretest phase groups did not have a significant difference in terms of quality of life, psychological flexibility, and health worry (P > 0.05). Still, in the posttest, a phase has a substantial difference in terms of all variables of quality of life, psychological flexibility, and health worry (P < 0.001). Cognitive rehabilitation programs significantly increased quality of life and psychological flexibility and significantly decreased health worry in patients with panic disorder (P < 0.001).
Conclusions: The results indicated the effectiveness of cognitive rehabilitation program on quality of life and psychological flexibility, and decreasing health worry. Therefore, therapists and health experts can use the cognitive rehabilitation method and other ways to improve health-related features, especially in patients with panic disorder.
