ارزيابي عملكرد و برخي از صفات زراعي اكوتيپ‌هاي گياه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) تحت شرايط تنش خشكي

بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) گياهي دارويي متعلق به خانواده نعناعيان است كه به‌عنوان گياهي اشتهاآور، آرام‌بخش و بهبود ‌دهنده زخم استفاده مي‌شود. تنش خشكي يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده رشد و توليد گياهان است كه گياهان را در سطوح مختلف تحت تأثير قرار مي‌دهد. اين پژوهش به‌منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر برخي صفات زراعي و گروه‌بندي 14 اكوتيپ بادرشبو، در دو محيط تنش خشكي (120 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير) و بدون‌ تنش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. صفات وزن تر و خشك اندام هوايي، ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبي، طول و عرض برگ، قطر ساقه، طول بزرگترين ميانگره، درصد و عملكرد اسانس در اين پژوهش اندازه‌گيري شدند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه تنش خشكي اثر معني‌دار بر تمام صفات مورد بررسي به جز عرض برگ و طول بزرگترين ميانگره داشت. تنش خشكي منجر به كاهش معني‌دار در وزن تر و خشك اندام هوايي، ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبي، طول برگ و قطر ساقه و افزايش معني‌دار در درصد و عملكرد اسانس شد. همچنين بين اكوتيپ‌ها از نظر كليه صفات مورد مطالعه اختلاف معني‌داري در سطح احتمال يك درصد وجود داشت و برهم كنش تنش × اكوتيپ در صفات وزن تر و خشك اندام هوايي و طول بزرگترين ميانگره معني‌دار بود. اكوتيپ‌هاي فريدن، گرمسار، خميني ‌شهر و اروميه وضعيت بهتري از نظر اكثر صفات مورد بررسي داشتند. اكوتيپ‌هاي مورد مطالعه در هر دو شرايط بدون‌ تنش و تنش خشكي با استفاده از تجزيه خوشه‌اي به روش وارد و با محاسبه فاصله اقليدسي در سه گروه قرار گرفتند. اكوتيپ‌هاي فريدن، گرمسار، خميني‌شهر و اروميه بر اساس نتايج تجزيه خوشه‌اي و با استفاده از تمام صفات به‌عنوان اكوتيپ‌هاي متحمل به خشكي پيشنهاد مي‌شوند.