سناريوهاي آيندۀ كتابخانه‌هاي عمومي ايران: پژوهشي مبتني بر كارگاه‌هاي آينده‌پژوهي در ميان كتابداران، مديران و اعضاي منتخب

هدف: هدف از اين پژوهش ترسيم آينده‌هاي ممكن پيشِ روي كتابخانه‌هاي عمومي ايران از نظر كتابداران، مديران و اعضاي منتخب است.روش: در پژوهش حاضر، با تمركز بر روش سناريونگاري و رويكرد شبكه جهاني كسب‌وكار در آن، روندهاي محيطي مؤثر بر آيندۀ كتابخانه‌هاي عمومي مورد ديدباني قرار گرفته، و سپس با استفاده از روش كارگاه‌هاي آينده و با رويكردي مبتني بر اقدام‌پژوهي مشاركتي و بهره‌مندي از نظرات كتابداران و مديران منتخب و نيز اعضاي فعال منتخب كتابخانه‌ها (در پنج كارگاه) به ترسيم سناريوهاي ممكن پيشِ روي آيندۀ كتابخانه‌ها پرداخته شده است.يافته‌ها: در هر كارگاه، گروه‌هاي پنج‌گانه بر اساس انتخاب دو عدم‌قطعيت كليدي، در مجموع، به طراحي 25 دسته سناريوي چهارگانه اقدام كردند. تيم پژوهش نيز از تجميع و پالايش ذهنيت گروه‌ها به چهار سناريو بر اساس تلاقي دو عدم‌قطعيت پربسامد دست يافت كه عبارت‌اند از: 1) شيوۀ مالكيت/ حكمراني متمركز يا نامتمركز و 2) نقش محوري كتاب يا تجربۀ كاربر. سناريوي تلفيقي اول با عنوان دانش‌راني كتابخانه‌اي تجربه‌گرا را در فضاي حاكميت دولتي توصيف مي‌كند. سناريوي تلفيقي دوم كتابداري است و يك كتابخانۀ كتاب‌گرا را در فضاي حاكميت دولتي به تصوير مي‌كشد. سناريوي تلفيقي سوم دانش يابي نام دارد و يك كتابخانۀ تجربه‌گرا با حاكميت خصوصي را توصيف مي‌كند. سناريوي تلفيقي چهارم با عنوان كتاب كاري يك كتابخانۀ كتاب‌محور است و در فضايي كه بخش خصوصي حاكم است به فعاليت مي پردازد.اصالت/ارزش: پژوهش‌هايي كه به‌ويژه در ايران در حوزۀ آيندۀ كتابخانه‌هاي عمومي صورت گرفته و در آن‌ها از رويكرد سناريونگاري بهره گرفته شده است تاكنون رويكرد كارگاهي و اقدام‌پژوهي مشاركتي اين پژوهش را مدنظر قرار نداده‌اند.