تحليل و تفسير «وجهيت و صداي دستوري» در متون ادبي (آرش كمانگير) و (درفش كاويان)

در تحليل سبك شناسانۀ متن و بيان ديدگاه شاعر، واكاوي و شناخت مقوله هاي نحوي «وجهيت و صداي دستوري» اهميت بسياري دارد. هدف اين مقاله كشف پيوند ميان وجهيت با معناي سخن و چگونگي ميزان قطعيت متن شعر  و قاطعيت كلام شاعر است. براي يافتن چگونگي رابطۀ زبان شاعر با جهان بيني وي، با روش توصيفيتحليلي، سه متغير نحوي وجهيت «فعل، قيد و صفت» با دو صداي نحوي «فعال و منفعلِ» در بافت شعر دو منظومۀ ارزشمند ادب معاصر؛ «آرش كمانگير و درفش كاويان» مورد بررسي قرارگرفت. يافته هاي حاصل از پژوهش، نشان داد كه ميان ساختارهاي نحوي با محتواي سخن، يك رابطۀ همسو و مكمل بر قرار است. وجه اخباري به عنوان وجه غالب با درجه بيان قطعي از «اسطوره آرش» و «قهرمانِ ملي كاوۀ آهنگر» خبر مي دهد كه كسرايي و مصدق، با علاقۀ وافر و مبتني بر نياز جامعه، به باززايي آن اسطوره ها دست زده اند. پربسامدترين صداي دستوري، صداي منفعل است. اما از آنجا كه در اين تحقيق، همه جملاتِ حاوي «فعل لازم و فعل اسنادي» ماهيت منفعل ندارند، عكس معيار تشخيص عمل كرده و صداي فعال بر صداي منفعل غلبه مي يابد و به موضع اقتدار كلام گوينده مي افزايد. از تلاقي دولايۀ نحوي در اين دو اثرحماسي، چهار مولفه سبكيِ؛ «نحو شعري پويا، صورت سبكي احساسي و  آرمانگرا، دو ديدگاه اميد و نااميدي و دو موضِع آشكار و پنهان» ايجاد شده است.