ارزيابي آسيب‌پذيري و پهنه بندي ريسك آب‌هاي زيرزميني در دشت اردبيل

تعيين آسيب پذيري و ريسك آب هاي زيرزميني، رويكرد مناسبي براي مديريت آب هاي زيرزميني مي باشد. در تحقيق حاضر، اين ارزيابي بر اساس شاخص جديدي با سه عامل تراكم منابع نقطه اي آلاينده، آسيب پذيري ذاتي و محدوده گيرش آلودگي چاه ها، براي سفره آب زيرزميني دشت اردبيل ارائه شده است. در ابتدا يك نسخه اصلاح شده از روش دراستيك براي پهنه بندي آسيب پذيري ذاتي آب زيرزميني منطقه مورد مطالعه به مساحت 886 كيلومتر مربع استفاده شد. تراكم منابع آلاينده نقطه اي مانند صنايع، روستاها، ايستگاه هاي پمپ بنزين در زيرحوضه ها به عنوان شاخص بالقوه آلاينده منابع نقطه اي استفاده شد. مدل سازي عددي نيز براي تعيين مناطق گيرش چاه با استفاده از مدل MODFLOW و MODPATH انجام شد. پارامترهاي مورد استفاده در اين روش تحليل حساسيت شد همچنين نتايج اين شاخص براساس غلظت نيترات و كلريد واسنجي شد كه همبستگي مثبتي با شاخص آسيب پذيري داشت. با توجه به ادغام 3 عامل با محدوده ارزشي 10، مقادير شاخص آسيب پذيري و ريسك آب هاي زيرزميني بين صفر تا هزار متغير است. در بيشتر سطوح دشت، مقدار اين شاخص در محدوده طبقه حداقل بود. ولي مقادير حداكثر اين شاخص در مناطق پرجمعيت، حاشيه جاده ها و صنعتي بالا در دشت اردبيل بود. بطور كلي مطابق اين شاخص، دشت اردبيل در محدوده آسيب پذيري پايين قرار دارد. اين روش منجر به يك رويكرد دقيق و مقرون به صرفه براي محافظت از منابع آب آشاميدني و كشاورزي و دستيابي به آب زيرزميني پايدار براي نسل هاي آينده خواهد شد.