عنوان مقاله :
زبان آنالوژيك و زبان استعاري در تفسير صفات مشترك انساني و الوهي در تفسير محاسن التأويل
پديد آورندگان :
حسين خاني، ابراهيم دانشگاه شيراز - دانشكده الهيات و معارف اسلامي - گروه علوم قرآن و فقه، شيراز، ايران , قاسم نژاد، زهرا دانشگاه شيراز - دانشكده الهيات و معارف اسلامي - گروه علوم قرآن و فقه، شيراز، ايران
كليدواژه :
زبان آنالوژيك , زبان استعاري , جمال‌الدين قاسمي , صفات مشترك انساني و الوهي , تفسير محاسن التأويل
چكيده فارسي :
تفسير صفات مشترك انساني و الوهي از معضلات اساسي در فلسفه و كلام اسلامي است. مفسران نيز همچون فلاسفه، در تفسير اين صفات وحدت رويه ندارند و به روش‌هاي متعددي به تفسير پرداخته‌اند. جمال‌الدين قاسمي مفسري منتسب و مشهور به سلفي‌گري است كه در تفسير صفات مشترك انساني و الوهي رويكردي خاص دارد. قضاوت درباره‌ي حقيقت باور قاسمي در تفسير صفات، مشكل به نظر مي‌رسد؛ زيرا در تفسيرش، با نقل گسترده‌ي سخنان سلف، در صدد تصويب بي‌چون‌وچراي مكتب اثبات است؛ اما ازديگرسو، ميل وي به تأويل و صنايع ادبي (نظير مجاز و استعاره) و علاقه‌اش به نظرات زمخشري و آلوسي، در تقابل با اثبات‌گرايي اوست. قاسمي اينكه ابن‌تيميه مجاز را به‌صورت جدي انكار مي‌كند، كم‌رنگ جلوه مي‌دهد و اشكال ديدگاه وي درخصوص جسمانيت ذات الهي را تخفيف مي‌دهد و حتي بر آن است تا اختلاف ميان منكران و مؤيدان مجاز را اختلافي لفظي معرفي كند. اثبات بلاكيف برخي صفات، و تأويل ديگر صفات و تمايل به نزديك‌كردن مكتب اثبات و تأويل، حاكي از تمايزي است كه او بين اين دسته از صفات قائل است و براساس تفاوت صفات، گاه با زبان استعاري و گاه با زبان آنالوژيك (يعني تشابه در عين تفاوت) سخن مي‌گويد.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
انديشه ديني
