بررسي مقايسه‌اي راهبرد ايران و عربستان در بحران سوريه با تكيه بر نظريۀ نوواقع‌گرايي

A comparative study of Iran-Saudi Arabia strategy in the Syrian crisis based on the theory of neo-realism

ماهيت رقابتي خاورميانه به‌گونه‌اي است كه همۀ بازيگران اصلي منطقه مي‌كوشند نظم جديد را براساس منافع ملي خود تقويت كنند. در بحران سوريه عرصۀ رقابت بين دو بازيگر مهم منطقه‌اي، ايران ‌و عربستان، مبتني بر ويژگي‌هاي نوواقع‌گرايانه قابل فهم است. سوال اصلي پژوهش اين است كه استراتژي ايران و عربستان دربارۀ بحران سوريه در قالب نظريۀ نوواقع‌گرايي چگونه قابل تبيين است؟ فرضيه بر اين اساس است كه استراتژي ايران در بحران سوريه، موازنه‌سازي بر بقاي بشاراسد و حفظ وضع موجود، حمايـت از جريـان مقاومـت اسـلامي و جبهـۀ اول مبـارزه بـا رژيـم‌صهيونيسـتي در قالب نظريۀ نوواقع‌گرايي تدافعي است. عربستان هم با هدف حفظ منافع به كنار گذاشتن بشاراسد، در قالب نظريۀ نوواقع‌گرايي تهاجمي قابل فهم است. روش پژوهش، توصيفي- تحليلي و گردآوري اطلاعات از منابع كتابخانه‌اي است. يافته‌ها نشان مي­دهد، ايران در بحران سوريه در چارچوب واقع‌گرايي تدافعي به دنبال افزايش امنيت خود در برابر تهديدات منطقه است؛ درحالي كه سياست خارجي عربستان، با هدف افزايش قدرت منطقه‌اي، از نوع محافظه‌كارانه به سياست خارجي تهاجمي، تغيير كرده است.

The competitive nature of the Middle East is such that all the major players in the region are trying to strengthen the new order based on their national interests. In the Syrian crisis, the arena of competition between two important regional actors, Iran and Saudi Arabia, is understandable based on neo-realist characteristics. The main question of the research is how the strategy of Iran and Saudi Arabia regarding the Syrian crisis can be explained in the form of neo-realist theory? The hypothesis is that Iran's strategy in the Syrian crisis is to balance the survival of Bashar al-Assad and maintain the status quo, to support the Islamic resistance and to fight the Zionist regime in the first place in the form of defensive neo-realist theory. Saudi Arabia, too, in the interest of preserving the ouster of Bashar al-Assad, is understandable in the form of an aggressive neo-realist theory. The research method is descriptive-analytical and data collection from library sources. The findings show that Iran seeks to increase its security in the face of regional threats in the context of defensive realism in the Syrian crisis; Saudi Arabia, on the other hand, has shifted from a conservative to an aggressive foreign policy with the aim of increasing regional power.