عنوان مقاله :
پژوهش ريشه‌شناسانۀ واژۀ ربّانيّون در قرآن كريم
عنوان به زبان ديگر :
An Etymological Research on the Word Rabbänïyyün in the Glorious Quran
پديد آورندگان :
صراف، حميدرضا دانشگاه زنجان - دانشكده علوم انساني - گروه معارف اسلامي، زنجان، ايران
كليدواژه :
ربّ , ربانيون , احبار , تفسير , ريشه‌شناسي
چكيده فارسي :
واژۀ ربّانيون در قرآن كريم ازجمله واژگاني است كه تحليل‌هاي متنوع و گوناگوني دربارۀ معنا و ساختار لفظي آن صورت گرفته است. نظر مشهور مفسران و لغت‌پژوهان، اين واژه را از ريشة «ربّ» به معناي مالك يا اسمي اشاره به خداوند متعال مي‌داند. واژۀ ربّاني سه مرتبه در قرآن كريم استفاده شده كه در دو كاربرد آن، همراه با كلمۀ احبار بوده است كه گروهي از علماي يهود بوده‌اند. در اين مقاله، پس از نقل برخي از اقوال دربارۀ معناي اين واژه و ساختار لفظي آن در كتب لغت و تفسير، بازانديشي دوباره‌اي دربارۀ معناي اين لفظ و ساختار لغوي آن انجام شد؛ از اين رهگذر نشان داده شد اين كلمه در مواردي كه در كنار لفظ احبار قرار دارد، برخلاف تصور رايج از ريشۀ «ربّ» به‌عنوان اسمي اشاره به خداوند متعال، اشتقاق نيافته و ريشۀ اصلي اين‌كلمه، واژۀ «رب» سامي و آفروآسيايي به معناي بزرگ است و ربّانيون به گروهي از بزرگان يهود اشاره دارد و اين واژه، كلمه‌اي دخيل و معرّب است.
چكيده لاتين :
The word Rabbänïyyün in the glorious Quran is one of the words that various and different analysis has been accomplished about its meaning and verbal structure. The famous opinion among the exegeses and word-researchers is that the word is originated from “rabb” meaning possessor or as the name refers to God Almighty. The word Rabbänïyy has been used three times in the Holy Qur'an, which in its two uses was associated with the word aḣbär , which was a group of Jewish scholars .In this essay after having quoted some statements on the meaning of this word and its lexical structure expressed in the lexical and exegetic books, a rethink has been made about the meaning of this word and its lexical structure and it has been shown that where the word is located next to the word aḣbär, contrary to the common imagination, it is not derived from the root of “rabb” as the name referring to God Almighty and the main root of the word is the semitic and afroasiatic word (rab) meaning "big", and the word Rabbänïyyün refers to a group of Jewish elders and it is an intermingled and a borrowed word.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي زبانشناختي قرآن
