كليدواژه :
رجال تفسيري , توثيق خاصّ , توثيق عامّ , جوادي آملي
چكيده فارسي :
علم رجال در پي آن است كه با شناخت هويت دقيق راويان، ميزان اعتماد به آنان در حوزۀ روايتگري را نشان دهد و به توثيق يا تضعيفشان رهنمون شود. آراي رجاليان، چه توثيق و چه تضعيف، بر بنيادهايي نهاده شده و تابع قواعد و ضوابطي است و روشن داشتِ آنها ميتواند بر منظومه فكري ايشان پرتويي افكند و راه را بر ارزيابي دقيقتر آن هموار سازد. پژوهش پيش رو بر آن است تا مباني و قواعد توثيق را در كتاب رجال تفسيري بررسي كند. از بررسي كتاب چنين بر ميآيد كه نويسندگان بر آناند كه هر گاه با احراز شرايط و ضوابط از ديدگاهي رجالي اطمينان حاصل شود، ميتوان آن را براي توثيق خاصّ راوي به كار بست. بدين سان توثيق خاصّ معصوم، توثيقات رجاليان متقدم و متأخر شيعي و حتّي آراي رجاليان اهل سنّت كارآمد است. به باور ايشان نيك عقيدگي، حسن عمل و پايبندي به دين، جايگاه و منزلت راوي نزد امام و شيعيان، عملكردهاي روايي راوي و تعامل مثبتانگارانه جامعه شيعه نسبت به راوي از عوامل و اسباب حسن اوست. توثيق راويان كتاب كامل الزيارات و تفسير القمي، توثيق اساتيد راويان جليل القدر، ثقات سه گانه، عالمان قم و به ويژه احمد بن محمد بن عيسي، نجاشي، جعفر بن بشير، توثيق راوياني كه محدّثان بزرگ بر آنها اعتماد كرده اند، توثيق راويان كتابهاي معتبر شيعه، توثيق مشايخ اجازه و مستجيزان ايشان، توثيق وكلاي ائمه:، توثيق راوياني كه مورد ترحّم و ترضّي قرار گرفتهاند، توثيق راويان واقع در اسناد محكوم به صحِت، توثيق مصاحبان معصوم، راويان كثير الرواية، معاريف و صاحبان اصل از جمله توثيقات عامّي است كه در استنتاج حسن حال راويان در اين كتاب از آنها بهره برده اند.
چكيده لاتين :
Rijal science attempts to recognize the exact identity of the narrators and this way to indicate the degree of trust on them in the field of narration and to lead to their authentication (tawthīq) or weakening (tad‘īf).
Opinions of the rijal experts whether tawthīq or tad‘īf, are based on certain fundamentals and follow certain rules and regulations. Elucidation of these fundamentals and rules can shed light on the thinking system of rijal experts and this way would pave the way for more exact evaluation.
The present study aims at investigating the fundamentals and rules of authentication in the book “Rijal-e Tafsiri” (exegesis-oriented rijal). It is understood from the investigation of the book that its authors believe that having ascertained the conditions and regulations, if one becomes sure about a rijal-oriented opinion, he can apply it to/for special authentication (tawthīq khāṣṣ) of a narrator. Therefore, the special authentication expressed by an Infallible figure, the early and late rijal experts and even the opinions of the Sunni Rijal experts would be efficient /applicable. According to them, having orthodox beliefs, good deed, being bound to the religion, the narrator's position and status before the Imam and the Shi’ites, narration-oriented functions of the narrator, and the optimistic treatment of the Shi'a community with the narrator are among the factors and causes of the fact that he is a good narrator.
Authentication of the following are among the instances of general authentication (tawthīqāt ‘āmmah) that have been referred to in the book so that the good state of the narrators would be inferred from them: (1) all narrators of the books Kāmil al-Ziyārāt, and (2) Tafsīr al-Qummī, as well as (3) the honorable narrators’ teachers and masters, (4) the Three Trustworthy Narrators, (5) the [early] scholars of Qum, especially Ahmad ibn Muhammad ibn ‘Īsā, (6) al-Najāshī, and (7) Ja‘far ibn Bashīr, as well as (8) the authentication of (#) those narrators trusted by great traditionists, (9) authentication of (#) valid Shi’a books, (10) authentication of (#) those who offered authorization of hadiths transmission to a narrator (mashāyikh al-ijāzah), and (11) those narrators who asked the for authorization (al-mustajīzūn), (12) authentication of the Imams’ representatives (wukalā), (13) authentication of (#) those narrators that have received taraḥḥum (the sentence: may God have mercy upon him/them) and taraḍḍī (the sentence: may God be pleased with him/them), (14) authentication of (#) those narrators included within isnads that are ruled as authenticated, (15) authentication of (#) those who accompanied the Infallibles, (16) authentication of (#) narrators who transmit numerous hadiths, (17) the distinguished persons (ma‘ārīf) and (18) the bearers of an Aṣl,.
