پديد آورندگان :
عمراني‌پور، علي دانشكده معماري و هنر دانشگاه كاشان , اسلامي، محمدامين دانشگاه كاشان , داوري، فاطمه مركز آموزش عالي ميراث فرهنگي - گروه مرمت،
كليدواژه :
آسياب , كاشان , معماري آسياب , آسياب آخرين
چكيده فارسي :
آسياب‌ها كه در تاريخ ايران، نقش مهمي در فرايند توليد كشاورزي بر عهده داشته‌اند، به‌عنوان آثار معماري كه ساختار كالبدي آن‌ها متأثر از عملكرد و تأسيسات فيزيكي آن است، امروزه با توجه به تغيير فناوري به فراموشي سپرده شده‌اند. در اين پژوهش، دو پرسش در مورد آسياب‌هاي تاريخي كاشان مطرح است: آسياب‌ها در چه نقاطي وجود داشته و با شهر تاريخي و حوزه‌هاي اصلي زمين‌هاي زراعي چه ارتباطي داشته‌اند؟ معماري اين آسياب‌ها داراي چه اجزاي فضايي‌كاركردي بوده است؟ در اين مطالعه كه بر پايۀ مطالعات تاريخي و بررسي و برداشت‌هاي ميداني كالبد معماري استوار است، با شناسايي و مطالعۀ اين آسياب‌هاي برون‌شهري، عوامل مرتبط با مكان‌يابي آن‌ها نسبت به شهر، در ارتباط با منابع آبي و نيز حوزه‌هاي مختلف كشاورزي مطالعه شده، سپس به گونه‌شناسي فضايي‌كاركردي معماري آن‌ها پرداخته مي‌شود. در ادامه، نمونۀ موردي آسياب آخرين مورد تحليل كالبدي‌فضايي قرار مي‌گيرد. آسياب‌هاي آبي پيرامون كاشان، در ارتباط با مسيرهاي اصلي حركت آب و در سه محور طبيعي شامل چشمۀ سليمانيه در محور فين به كاشان، نهر قهرود به منطقۀ لتحر و محور حركت نهر برزك به راوند قرار داشته‌اند. معماري اين آسياب‌ها كه بر پايۀ روش‌ها و فناوري بومي ساخت و سازمان فضايي آن، مبتني بر عملكرد ويژۀ فرايند آسياب شكل مي‌گرفت، داراي اجزاي فضايي مشتمل بر ورودي، تختگاه، راهروي مياني، جابار، اتاق آسيابان، طويله، پشكمبه، سنگ‌آسيا، تنوره، كانال سرآب بوده است.
چكيده لاتين :
Mills, which used to have a great role in the production of agricultures in the history of Iran, are architectural works, in which the skeletal structure is influenced by their functions and physical facilities, are now slid into obscurity because of the developments in technology. Two questions are discussed in this study: where were mills and what was their connection to this historical city and agricultural lands. What structural-functional parts do they have? In this research, which is based on historical and field research on the skeletal structure, studies these suburban mills, factors involved in pinpointing their location around the city, their connection to water sources and different agricultural regions, and then conducts structural-functional typology on their architecture. After that, Akharin mill undergoes structural-functional analysis. Watermills that are around Kashan, were on the path of water in three natural routes including: Soleymaniye spring in Finn to Kashan route, Ghahrood stream in Lathor region, and the route of Barzok to Ravand stream. Architecture of these mills were based on local technologies, and their skeletal structures are based on the unique function of mills. These mills are consisted of, entrance, platform, middle corridor, storehouse, miller’s room, stable, small porch, milestone, mill race, and water tunnel.
