پديد آورندگان :
فيض بخش، محمد تقي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، گرگان، ايران , مختارپور، حسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان، بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، گرگان، ايران , راهنما، عبدالامير سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج، ايران , صفايي، اميررضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات علوم دامي كشور، كرج، ايران
كليدواژه :
ارتفاع بوته , تراكم بوته , علوفه تر , قطر ساقه , نسبت برگ به ساقه
چكيده فارسي :
افزايش عملكرد در گياهان زراعي مستلزم شناخت روش‌هاي مديريتي مناسب و از جمله تعيين آرايش كاشت مناسب مي‌باشد. به منظور بررسي اثر آرايش كاشت بر عملكرد كمي و كيفيت علوفه و برخي صفات مورفولوژيك تاج‌خروس علوفه‌اي آزمايشي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان در سال‌هاي 1396 و 1397 انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. عامل اول فاصله بين رديف‌ها‌ي كاشت (30، 45 و 60 سانتيمتر) و عامل دوم فاصله بوته‌ها روي رديف (5، 10، 15، 20، 25 و 30 سانتيمتر) بود. نتايج نشان داد كه اثر فاصله بوته‌ها روي رديف و اثر متقابل فاصله بين رديف‌ها × فاصله بين بوته‌ها بر روي كليه صفات مورد بررسي (ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن تر برگ، وزن خشك برگ، وزن تر ساقه، وزن خشك ساقه، عملكرد علوفه تر، عملكرد علوفه خشك، نسبت برگ به ساقه و عملكرد پروتئين) معني‌دار بود. فاصله بين رديف‌ها بر كليه صفات بجز نسبت برگ به ساقه معني‌دار بود. با توجه به معني‌دار شدن برهمكنش‌ها، برش‌دهي اثر متقابل صورت گرفت تا در هر فاصله بين رديف، فاصله بين بوته‌ها روي رديف مناسب مشخص شود. در تيمارهاي برتر (آرايش كاشت‌هاي30 × 30 ، 5 × 10، 45 × 5 و60 ×5 سانتيمتر) بيشينه عملكرد پروتئين و علوفه خشك به ترتيب در دامنه 896 تا 956 كيلوگرم در هكتار و 05/8 تا 7/7 تن در هكتار تغييرات نشان داد. بر اين اساس به منظور حصول بيشينه عملكرد علوفه تر، علوفه خشك و پروتئين پيشنهاد مي‌شود در صورتي كه فاصله بين رديف‌ها 30 سانتيمتر باشد، فاصله بوته‌ها روي رديف 10-5 سانتيمتر (معادل تراكم بوته به ترتيب 66/6 و 33/3 بوته در مترمربع) در نظر گرفته شود. در صورتي كه فاصله بين رديف-ها 45 و 60 سانتيمتر باشد فاصله بوته‌ها روي رديف بايستي پنج سانتيمتر (تراكم بوته به ترتيب 44/4 و 33/3 بوته در مترمربع) باشد. نتايج كلي اين آزمايش نشان داد كه آرايش كاشت‌هاي مناسب تاج خروس علوفه‌اي در شرايط آب و هوايي گرگان30 × 30، 5 × 10، 45 × 5 و60 × 5 سانتيمتر است.
چكيده لاتين :
Increasing yield in field crops requires identification of appropriate management practices including suitable planting arrangement. A field experiment was carried out to determine the effect of planting arrangement on forage yield, protein content and some phsio-morphological traits of forage amaranth at Gorgan agriculture research station, Gorgan, Iran, in 2017-2018 growing seasons. The experimental design was factorial arrangements in randomized complete block design with three replications. The first factor was the row spacing at three levels (30, 45 and 60 centimeter), and the second factor was inter plant spacing at six levels (5, 10, 15, 20, 25 and 30 centimeter). The results showed that the effect of inter plant spacing and the interaction effects of row spacing × inter plant spacing were significant on all studied traits. The effect of row spacing on all traits, except leaf to stem ratio, was significant. Considering the significant interaction effects, slicing of interaction effects was performed to determine the best inter plant spacing for each row spacing. In suitable combinations; 30 × 5, 30 × 10, 45 × 10 and 60 × 5 centimeters planting arrangement, higher protein yield and dry forage yield of 896-956 Kg.ha-1 and 7.7-8.05 ton.ha-1 were obtained, respectively. In summary, for achieving higher forage yield, if the row spacing is 30 cm the inter plant spacing should be 5-10 centimeters (plant density 66.6 and 33.3 plant m-2, respectively). Given the row spacing is 45 and 60 cm, then the inter plant spacing should be five centimeters (plant density 44.4 and 33.3 plant m-2, respectively). The results of this experiment showed that the appropriate planting arrangements for amaranth in Gorgan environmental conditions are 30 × 5, 30 × 10, 45 × 10 and 60 × 5 centimeter.
