ارزيابي تحمل به شوري در شش ژنوتيپ زيتون (Olea europaea L.) در محيط‌كنترل شده

Evaluation of Salinity Tolerance in Six Olive (Olea europaea L.) Genotypes in Controlled Environment

محدوديت منابع آبي و شور بودن آب و خاك از عوامل مهم بازدارنده توسعه كشت زيتون مي‌باشد. بنابراين در اين شرايط انتخاب ارقام متحمل به شوري از اهميت زيادي برخوردار است. در اين پژوهش تحمل به شوري شش رقم و ژنوتيپ برتر زيتون (كنسرواليا، كرونيكي، امين، اوزينه2، Ds8 و D1) در سه سطح شوري (0، 50، 200 ميلي‌مول در ليتر كلرورسديم) به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار ارزيابي شد. نتايج نشان داد با افزايش شوري بر مقدار سديم در بافت ريشه، ساقه و برگ افزوده شد. غلظت سديم، كلر و پتاسيم در اين بافت ها تحت تاثير ژنوتيپ و تيمار شوري در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. با افزايش غلظت نمك از مقدار پتاسيم و نسبتK+/Na+ در ريشه، ساقه و برگ به طور معني‌‌دار (p <0/01) كاسته شد. مقدار انتقال كلر از ريشه به برگ و ساقه در ژنوتيپ هاي حساس بيشتر از ژنوتيپ هاي متحمل بود. شوري سبب كاهش شديد سطح برگ در رقم كنسرواليا و ژنوتيپ D1 شد. از نظر شاخص خسارت تنش شوري بر گياه، رقم امين و ژنوتيپ Ds8 بدون علائم خسارت تنش شوري بودند و رقم كنسرواليا و ژنوتيپ D1 بيشترين خسارت ناشي از تنش شوري را نشان داد. با توجه نتايج اين پژوهش رقم امين و ژنوتيپ Ds8 را به عنوان متحمل، ژنوتيپ اميد بخش اوزينه 2 و رقم كرونيكي را به ترتيب نسبتا حساس و حساس و رقم كنسرواليا و ژنوتيپ اميد بخش D1 خيلي حساس شناسايي شدند.

Limitation of water resources and salinity of water and soil are important factors in the development of olive cultivation and production. Therefore, it is very important to select and introduce salinity tolerant olive cultivars. This study was carried out using six olive cultivars and promising genotypes (Conservolia, Koroneiki, Amin, D1, Ds8 and Ozineh2) and three salinity treatment (0, 50, 200 mMl-1 NaCl) as factorial experiment in completely randomized design with three replications in controlled environment. The results showed that with increasing salinity, the Na+ content increased in roots, stems and leaves tissues. The concentration of Na+, Cl- and K+ in these tissues was affected by salinity levels and olive genotypes. As the salt concentration increased, the potassium content and K+/Na+ ratio significantly decreased in roots, stems and leaves tissues. Transfer of Cl- from root to stem and leaves in susceptible cultivars and genotypes was higher than in tolerant genotypes. Cultivar Conservolia and genotypes and D1 genotype had the lowest leaf area. Salt injury index of showed that cv. Amin and Ds8 genotype had no injury symptom. However cv. Conservolia and D1 genotype showed the greatest injury symptoms by salinity stress. According to the results of this research, cv. Amin and Ds8 genotype were identified as tolerant, Ozineh2 promising genotype relatively susceptible, cv. Koroneiki as susceptible, and cv. Conservolia and D1 genotype as very susceptible to salt stress.