تحليل جريان‌هاي مهاجرتي از استان‌هاي مرزي ايران

هدف اين مقاله، مطالعه جريان‌هاي مهاجرتي از استان‌هاي مرزي كشور طي سه دهۀ اخير است. روش تحقيق، تحليل ثانويه داده‌هاي مهاجرتي براي 16 استان‌ مرزي كشور طي دوره‌ زماني 95-1365‌ مي‌باشد. نتايج مقاله نشان مي‌دهد، تعداد مهاجران خارج شده در استان‌هاي مرزي در دوره 75-1365 سالانه حدود 150901 نفر كه در دوره 85-1375 به حدود 241996 نفر افزايش، در دوره 90-1385 به174042 نفر كاهش و در دوره 95-1390 مجدداً افزايش و به 186643 نفر رسيده است. شاخص نسبت مهاجران خارج شده به جمعيت نشان مي‌دهد استان‌هاي اردبيل، ايلام، كردستان و كرمانشاه همواره از استان‌هاي بوده‌اند كه طي سه دهۀ اخير بيشترين جريان مهاجرفرستي را داشته‌اند. بيشترين تعداد مهاجران خارج شده طي سه دهۀ اخير، به‌ترتيب مربوط به استان‌هاي خوزستان، خراسان‌رضوي، كرمانشاه و آذربايجان‌شرقي، و كمترين آن براي ايلام، بوشهر خراسان‌جنوبي و خراسان‌شمالي بوده است. تحليل جريان‌هاي مهاجرتي از استان‌هاي مرزي نشان داد كه مردان بيشتر از زنان و جوانان 2915 ساله بيشتر از ساير گروه‌هاي سني اقدام به مهاجرت كرده‌اند. مقصد اصلي مهاجران خارج شده از استان‌هاي مرزي كشور همواره، استان تهران و استان‌هاي همجوارشان بوده است. در دهۀ اخير استان البرز بعد از استان تهران يكي از مقصدهاي اصلي مهاجرين خارج شده از استان‌هاي مرزي غربي و شمالي كشور بوده است؛ در بين استان‌هاي نوار مرزي جنوبي و شرقي تنها از استان خوزستان مهاجريني وارد استان البرز شده‌اند. اشتغال، تحصيل و انجام يا پايان خدمت وظيفه براي جوانان 15 تا 29 ساله، و براي ميانسالان عامل اشتغال مهمترين بسترهاي زمينه‌ساز مهاجرت از استان‌هاي مرزي بوده است.