معرفي مقدماتي گياهان آوندي رودخانۀ زاينده‌‌رود

A Preliminary Introduction to the Vascular Plants of Zayandeh-Rood River

رودخانه‌‌ها در جايگاه بخشي از گنجينه‌‌هاي ملي و طبيعي كشور با در بر داشتن تنوعي از موجودات زنده از اهميت به‌‌سزايي برخوردارند. به‌‌منظور بررسي و معرفي فلور رودخانۀ زاينده‌‌رود، طي چند سال از ماكروفيت‌‌هاي آبزي و ساحلي نمونه‌‌برداري شد و فهرستي از گونه‌‌ها به همراه پراكنش جغرافيايي (كوروتيپ) و فرم‌‌هاي رويشي آنها تهيه شد. درمجموع، 92 گونه و 79 جنس متعلق به 36 خانواده شناسايي شد. خانواده‌‌هاي Poaceae (15 جنس و 16 گونه)، Amaranthaceae (هشت جنس و 10 گونه)، Asteraceae (هفت جنس و هفت گونه)، Brassicaceae (پنج جنس و پنج گونه)، Fabaceae (چهار جنس و چهار گونه) و Potamogetonaceae (سه جنس و شش گونه) خانواده‌‌هاي گياهي مهم منطقه را تشكيل دادند. بيشترين تعداد گونه‌‌هاي شناسايي‌‌شده به ترتيب داراي فرم رويشي همي‌كريپتوفيت و تروفيت (هركدام 52/31 درصد)، هلوفيت و هيدروفيت (هركدام 04/13 درصد)، ژئوفيت و فانروفيت (هركدام 35/4 درصد) و كامفيت (18/2 درصد) بودند. بررسي انتشار جغرافيايي نشان داد بيشترين سهم پراكنش جغرافيايي گياهان منطقه متعلق به عناصر چندناحيه‌‌اي (25 درصد)، عناصر جهان‌‌وطن (13/14 درصد)، عناصر ايران و توراني (04/13 درصد) و عناصر ايران و توراني - اروپا سيبري (61/7 درصد) است. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان‌‌دهندۀ تنوع پوشش گياهان آبزي و ساحلي رودخانۀ زاينده‌‌رود است كه بايد براي حفاظت به آن توجه شود.

Abstract Rivers are a part of the national and natural treasures of the country with a variety of living organisms have high importance. In the present study, in order to investigate the flora of Zayandeh-Rood River, a list of aquatic macrophytes (submerged and emergent) and coastal plants along with geographical distribution (chorotype) and their life forms were compiled. A total of 92 species and 79 genera belonging to 36 families were identified. Poaceae (15 genera and 16 species), Amaranthaceae (8 genera and 10 species), Asteraceae (7 genera and 7 species), Brassicaceae (5 genera and 5 species), Fabaceae (4 genera and 4 species), and Potamogetonaceae (3 genera and 6 species) were the most important plant families. The highest number of identified species had the life forms of hemicryptophytes and throphytes (31.52%), helophytes and hydrophytes (13.04%), geophytes and phanerophytes (4.35), and chamaephytes (2.18%), respectively. Investigating the geographical distribution showed that the largest portion of the geographical distribution of plants in the region belonged to plural elements (25%), cosmopolitan elements (14.13%), Irano–Turanian elements (13.04%), and Irano-Turan-Euro-Sieberian elements (7.61%). The study indicated the diversity of aquatic and coastal vegetation of Zayandeh-Rood River that should be considered for conservation.