مكمليت كوانتومي و تأثير آن در الاهيات

Quantum Complementarity and its Effect in Theology

در اين مقاله، با تأييد تأثيرگذاري و تأثيرپذيري الهيات و فيزيك از يكديگر، نشان داده مي‌شود كه چگونه برآمدن فيزيك كوانتومي در ابتداي قرن بيستم، همگام با تغيير دادنبنيان‌هاي فيزيك كلاسيك، مباحث جديدي در حوزه‌ي الهيات را پديد آورد. براي اين منظور،نخست توضيحي از «مكمليت» كه يكي از مهم‌ترين دست‌آوردهاي بور در تبيين پديده‌هاي‌كوانتومي است، به دست داده مي‌شود و سپس از چگونگي مدخليت آن در مباحث الهياتي سخن به ميان مي‌آيد. بدين ترتيب، روشن مي‌شود كه از يك سو «مكمليت»، در توضيح رابطه‌ي ميان علم و الهيات و تفكيك نظرگاه‌هاي مختلف آنها بر پژوهشگراني مانند مك‌كي مؤثر بوده است و از سوي ديگر خود وام‌دار آموزه‌هاي الهياتي كيركگارد بوده است. در ادامه‌ي اين مقاله، نشان داده مي‌شود كه صرف‌نظر از پذيرش يا نفي كاربرد «مكمليت» در الهيات، آنگونه كه در فيزيك به كار مي‌رود، مي‌توان از مدخليت چنين آموزه‌اي در غنا بخشيدن به سطوح مختلف تبييني آموزه‌هاي الهياتي درتوصيف حقايق ديني سخن گفت.

In the paper, the interaction between physics and theology is confirmed and it is shown that rise of Quantum physics in early of twentieth century caused not only changes in bases of classical physics, but also new subjects in domain of theology. For this purpose, an explanation of complementarity which is one of the most important Bohr’s achievements in elucidating of Quantum phenomena is given, and then the effect of complementarity in advent of theology discourse is represented. Therefore, it is cleared that complementarity had been effective on Mackay in explicating the relation between science and theology and his view about distinguish among various standpoints. On the other hand, the Bohr’s complementarity is indebted to Kierkegaard’s teaching about faith and it’s contradiction to objectivity. Finally, apart form confirming or denying of complementarity usage in theology subjects like it’s usage in physics, it is claimed that complementarity can deepen the various levels of theology doctrines which describe the religious truths.