مقايسه اثربخشي برنامه هاي آموزشي هوش معنوي و تاب آوري بر رفتارهاي ضد توليد كاركنان يك كارخانه صنعتي

A Study comparing the Effectiveness of Spiritual Intelligence and Resilience Training Programs on Counterproductive Behaviors of the Employees of an Industrial Factory

هدف پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي آموزش هوش ­معنوي وتاب آوري بر رفتارهاي ضد ­­توليد كاركنان بود. روش پژوهش نيمه ­آزمايشي از نوع پيش ­آزمون -پس ­آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل تمامي كاركنان بخش ­هاي توليدي مجتمع فولاد گيلان بود كه از بين 255 نفر، 60 نفر كه بالاترين نمره را در رفتارهاي ضد ­توليد كسب كرده بودند به صورت تصادفي در سه گروه (20 نفر آموزش هوش معنوي، 20 نفر آموزش تاب­ آوري و 20 نفر گروه كنترل) گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه رفتار ضد توليد (فوكس و اسپكتور، 2002) بود كه آزمودني­ هاي 3 گروه در دو مرحله پيش ­آزمون و پس ­آزمون به آن پاسخ دادند. گروه ­هاي آزمايش در جلسات مداخله­ اي مبتني بر برنامه ­هاي آموزشي هوش معنوي و تاب ­آوري (8 جلسه) شركت كردند. براي تجزيه و تحليل داده­ ها از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيري و از آزمون بونفرني به منظور مقايسه تفاضل نمرات پيش ­آزمون- پس ­آزمون متغيرهاي گرو ه­ هاي آزمايشي و كنترل استفاده شد. يافته­ ها نشان داد برنامه­ هاي آموزشي هوش ­معنوي و تاب­ آوري بر بهبود رفتارهاي ضد توليد كاركنان اثربخش بود (001/0p≤). همچين نتايج نشان داد كه تأثير برنامه آموزشي تاب ­آوري بر كاهش رفتار ضد توليد كاركنان در مقايسه با برنامه آموزشي هوش معنوي بيشتر بود (001/0p≤). با توجه به يافته ­هاي اين پژوهش نتيجه­ گيري مي­ شود كه مديران و صاحبان صنايع به منظور رقابت در بازار توليد و نيز افزايش بهره ­وري سازماني از برنامه ­هاي آموزشي هوش ­معنوي و تاب­آوري استفاده نمايند.

The purpose of this study was to compare the effectiveness of spiritual intelligence and resilienc training on the employees' counterproductive behaviors The research method was a pre-testpost-test with control group. The statistical population consisted of all employees of the manufacturing departments of employees of Ferro Guilan Complex Out of 255 people, 60 people who got the highest score in counterproductive behaviors were randomly divided into three groups (20 spiritual intelligence training, 20 resilienc training and 20 people control). The research instrument was the counterproductive behaviors questionnaire (Fox and Spector, 2002). The subjects of the three groups responded in two stages: pre-test and post-test. The experimental groups participated in interventional sessions based on spiritual intelligence and resilience training programs (8 sessions). To analyze the data, multivariate analysis of covariance analysis and bonferrin test were used to compare the difference between the pre-test and post-test scores of the experimental and control groups. The findings indicated that spiritual intelligence and resilience training programs had an effective effect on employees' counterproductive behaviors (p≤0.001). The results showed that the effect of the resilience curriculum on reducing the employees' counterproductive behaviors was higher than the spiritual intelligence training program (p≤0.001). According to the findings of this research, it is concluded that managers and industry owners use educational programs for spiritual intelligence and resilience in order to compete in the production market and increase organizational productivity.