كشف الگويِ زمينه‌مند رفتارهايِ نقشِ فرا آموزشي استادان دانشگاه اسلامي، بر پايه تجربه‌هاي حرفه‌اي آنان، از منظر نظريه نقش

Exploring a Contextualized Model of the Islamic University Professors’ Extra-Teaching Role Behaviors, Based on Their Professional Experiences, and from the Perspective of Role Theory

نظر به ضرورت تدوين چارچوب ادراكي مشخصي از بايسته‌هاي رفتاري نقش استادان دانشگاهي در نظام آموزش عالي ايران، مطالعه حاضر بنا دارد در جهت توسعه الگويي زمينه‌مند از بايسته‌هاي نقش فرا آموزشي استادان دانشگاه اسلامي كوشش نمايد. در اين پژوهش، سازوكار مربوط به روش تحقيق پديدار‌شناسي از اين جهت كه به فهم تجربه زيسته مشاركت‌كنندگان كمك مي‌كند به كار گرفته شد. جامعه مورد مطالعه آن دسته از اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد بودند كه داراي حداقل مرتبه علمي دانشياري و ده سال سابقه كاري بودند. روش نمونه‌گيري هدفمند با انجام مصاحبه نيمه ساختاريافته پي گرفته شد تا نهايتاً پس از اشباع داده‌ها و تكرار يافته‌ها، كفايت نمونه با تعداد 13 نمونه مسجل شد. نتايج تحليل داده‌ها به روش تحليل محتواي قراردادي نشان داد كه الگوي رفتارهاي نقش فرا آموزشي شامل 3 بعد و 10 مؤلفه مي‌باشد و ابعاد احصا شده شامل نقش مرجعيت اخلاقي، نقش مشاوره مددكارانه و نقش توانمندسازي هستند. شايان ذكر است تأييد خوشه‌بندي الگو براساس تحليل آماري به روش آزمون دو جمله‌اي صورت پذيرفت.

Considering the necessity of formulating a specific perceptual framework for the behavioral requirements of the university professors’ roles in Iran’s higher education system, the present study seeks to develop a contextualized model of the requirements of the Islamic university professors’ extra-teaching roles. In this study, a phenomenological research method was used to help understand the participant’s lived experience. The study population consisted of the faculty members at Ferdowsi University, Mashad, who had at the minimum an associate professor degree and 10 years of work experience. The purposeful sampling method was followed by a semi-structured interview, and finally the adequacy of the sample with 13 samples was confirmed after data saturation and replication of the findings. The findings of the analyzed data through conventional content analysis method showed that the model of extra-teaching role behaviors consisted of 3 dimensions and 10 components. The dimensions included the role of moral authority, the role of social work advisory, and the role of empowerment. It is worth mentioning that the model clustering was confirmed according to statistical analysis by two-sentence test.