تحليلي بر ابعاد و مؤلفه‌هاي شخصيت پژوهشي دانش آموزان ابتدايي استان بوشهر

Elementary School Students’ Research Personality and its Dimensions and Constituents

نظامهاي آموزشي كشورهاي دنيا در پي پرورش دانش آموختگاني اند كه داراي شخصيت پژوهشي باشند تا در عرصه­‌هاي گوناگون از عهدۀ وظايف و الزامات زندگي پيچيده در هزاره سوم بر آيند. از اين رو هدف اين پژوهش شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي شخصيت پژوهشي است تا از اين رهگذر بتوان راهكارهايي مناسب براي پرورش شخصيت پژوهشي دانش آموزان ارائه داد. اين پژوهش از نظر ماهيت و هدف كاربردي است و از لحاظ روش اجرا توصيفي-پيمايشي است. روش پژوهش كتابخانه‌اي و كيفي (روش دلفي) و ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه آماري پژوهش، همۀ اعضاي هيأت‌علمي (استاديار، دانشيار و استاد) واحدهاي دانشگاهي بودند كه از ميان آنها 30 نفر به روش نمونه‌گيري مبتني بر هدف به‌عنوان اعضاي پانل انتخاب شدند. با استفاده از تكنيك دلفي و با نظرخواهي از اعضاي هيأت علمي و صاحب‌­نظران شاخصها مشخص شدند. براي تحليل داده‌هاي پرسشنامه و شناسايي و تعيين ابعاد و مؤلفه‌­هاي شخصيت پژوهشي، از آزمون‌ آماري تحليل عاملي اكتشافي استفاده شده است. در نتيجۀ ماتريس عاملي چرخش يافته، گويه‌ها‌يي كه داراي بار عاملي قوي (بيشتر از 0/4) روي عاملهاي ديگر بودند، حذف شدند و در نهايت تعداد 63 مؤلفه در قالب 7 بعد (1. بعد فرهنگ مسئله- محوري؛ 2. بعد وقار علمي 3. بعد كاوشگري4. بعد ارتباطات 5. بعد ارزشيابي 6. بعد سواد فناوري7. بعد اشتراك‌­گذاري) استخراج شد كه هر بعد با مؤلفه­‌هاي خود در سطح 0/95 ارتباط معنادار دارد. بنابراين با تأكيد و تمركز روي اين هفت بعد مي­‌توان در مدارس به جاي تربيت گلخانه اي، شخصيتهاي پژوهشي تربيت كرد.

Today’s educational systems across the world are aiming at producing graduates with research personalities in order to meet the challenges facing them in many different domains. However, the dimensions and constituents of such a personality need to be identified and nurtured in order to achieve the goal of developing a research personality in students. To this end, a group of 30 university professors, associate professors, and assistant professors was identified in order to complete a questionnaire constructed based on the opinions of experts on the topic. The data was factor analyzed to explore dimensions and constituents, yielding 7 significant dimensions and 63 constituents. Dimensions are as the following: problem-based culture, scientific dignity, explorative orientation, communication, evaluation, technological literacy, and sharing. Thus, by concentrating on these dimensions the development of research personalities among students can be nurtured.