نظام‌هاي مغزي-رفتاري و احساس تنهايي: نقش واسطه‌اي اضطراب اجتماعي

The Effectiveness of the Positive Youth Development Education Program on the Positive Development Indicators among Adolescents

اين پژوهش با هدف تعيين نقش واسطه‌اي اضطراب اجتماعي در رابطه بين نظام‌هاي مغزي‌ـ رفتاري و احساس تنهايي با طرح همبستگي انجام شد. 479 دانشجوي كارشناسي دانشگاه آزاد اسلامي شهر تهران (293 زن، 186 مرد) با روش نمونه‌برداري چندمرحله‌اي انتخاب شدند و به پرسشنامه احساس تنهايي ايراني (رحيم‌زاده، 1390)، سياهه هراس اجتماعي (كانر و ديگران، 2000) و مقياس‌هاي نظام بازداري رفتاري/ فعال‌سازي رفتاري (كارور و وايت، 1994) پاسخ دادند. نتايج آزمون تحليل مسير نشان داد اثر مستقيم نظام‌هاي بازداري رفتاري و جنگ‌ـ گريز‌ـ بهت به‌صورت مثبت و اثر مستقيم نظام فعال‌سازي رفتاري به‌صورت منفي بر اضطراب اجتماعي، اثر مستقيم اضطراب اجتماعي و نظام جنگ‌ـ گريز‌ـ بهت به‌صورت مثبت و اثر مستقيم نظام فعال‌سازي رفتاري به‌صورت منفي بر احساس تنهايي معنادار است، اما اثر مستقيم نظام بازداري رفتاري بر احساس تنهايي معنادار نيست. همچنين، اثر غيرمستقيم نظام بازداري رفتاري و نظام جنگ‌ـ گريز‌ـ بهت به‌صورت مثبت و اثر غيرمستقيم نظام فعال‌سازي رفتاري به‌صورت منفي بر احساس تنهايي با واسطه اضطراب اجتماعي معنادار بود. افزون بر آن، نتايج آشكار كرد اضطراب اجتماعي در رابطه بين نظام‌هاي مغزي‌ـ رفتاري و احساس تنهايي نقش واسطه‌اي دارد و 21 درصد از واريانس اضطراب اجتماعي از طريق نظام‌هاي مغزي‌ـ رفتاري، و 27 درصد از واريانس احساس تنهايي از طريق نظام‌هاي مغزي‌ـ رفتاري و اضطراب اجتماعي تبيين‌پذير است. بر اساس اين يافته‌ها مي‌توان نتيجه گرفت با كاهش اضطراب اجتماعي در افرادي كه از حساسيت بيشتر نظام بازداري رفتاري برخوردارند، تجربه احساس تنهايي كاهش مي‌يابد.

The aim of this study was to examine the effectiveness of positive youth development program on positive development indicators among adolescents. In this quasi- experimental study with pretest-posttest, control-group design and follow up stage, 48 girl students were selected through multi stage random sampling and divided into experimental group (23 students) and control group (25 students) from ninth grade in state high schools of Arak city in 2017- 2018 academic year. Experimental group received positive youth development program in 24 one- hour sessions. Therefore, the both groups completed Positive Youth Development Questionnaire (Arnold, Nott & Meinhold, 2012) before, after and two months after program performance (follow up). The result of analysis of multivariate covariance indicated that positive youth program affects development indicators (competence, confidence, connection, character, care and contribution) positively. The findings suggest that positive youth development program is an appropriate practical plan for enhancing the positive development indicators and adolescents’ entrance to ideal adulthood.