اثربخشي آموزش مبتني بر درمان پذيرش و تعهد بر افسردگي، اضطراب و تنيدگي مادران داراي فرزند با نشانه هاي تضادورزي گستاخانه

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy-oriented Training on Depression, Anxiety and Stress among Mothers of Children with Oppositional Defiant Disorder Symptoms

هدف اين پژوهش تعيين اثربخشي آموزش گروهي با روش درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر كاهش افسردگي، اضطراب و تنيدگي مادران داراي فرزند با نشانه‌هاي تضادورزي گستاخانه بود. روش اين پژوهش شبه‌تجربي با پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري بود. 4 مدرسه ابتدايي پسرانه دولتي با روش خوشه‌اي مرحله‌اي انتخاب شدند، سپس با روش غربالگري بر اساس سياهه نشانه‌هاي مرضي كودك‌ـ فرم‌هاي معلم و والدين (اسپرافكين، گادو، ساليسبري، اشنايدر و لاني، 2002)، 40 مادر داراي فرزند با نشانه‌هاي تضادورزي گستاخانه، نمونه پژوهش را تشكيل دادند و به‌صورت تصادفي در دو گروه 20 نفري جايگزين شدند. گروه‌ها به تصادف به دو گروه مداخله و گواه نامگذاري شدند. گروه مداخله، آموزش مدل‌شش وجهي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد را دريافت كرد. شركت‌كنندگان در سه مرحله سياهه نشانه‌هاي مرضي كودك (اسپرافكين و ديگران، 2002) و مقياس افسردگي، اضطراب و تنيدگي (لاويباند و لاويباند، 1995) را تكميل كردند. نتايج تحليل كوواريانس چندمتغيري نشان داد كه در گروه مداخله، نشانه‌هاي افسردگي، اضطراب، و تنيدگي به‌طور معناداري كاهش يافته است. نتايج تحليل كواريانس براي نشانه‌هاي تضادورزي گستاخانه فرزندان نيز نشان‌دهنده كاهش اين نشانه‌ها در فرزندان بود. نتايج پژوهش حاكي از آن بود كه آموزش مدل شش‌وجهي درمانگري مبتني بر پذيرش و تعهد، افسردگي، اضطراب و تنيدگي مادران و نشانه‌هاي تضادورزي گستاخانه فرزندان را كاهش مي‌دهد. بنابراين، درمانگري مبتني بر پذيرش و تعهد بر متغيرهاي مرتبط با سلامت مادران و فرزندان آن‌ها تأثيرگذار است.

The aim of this study was to investigate the effectiveness of training of acceptance and commitment based therapy on depression, anxiety and stress among mothers of children with oppositional defiant disorder (ODD) symptoms. The study design was a quasi-experimental, with pretest, posttest and follow-up. Four boys’ state elementary schools were randomly selected by multi-stage cluster sampling. Then, 40 mothers were selected as the research sample, based on the teacher and Parents' Child Symptom Inventory (Sprafkin, Gadow, Salisbury, Schneider & Loney, 2002), using screening procedure. They were randomly assigned to two groups of 20. The groups were randomly assigned to intervention and control groups. The intervention group received the hexagon model of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) as the protocol. Participants in three stages completed pre-test, post-test and follow-up of Depression, Anxiety and Stress Scale (Lovibond & Lovibond, 1995) and Child Symptom Inventory (). The results of Multivariate analysis of covariance (MANCOVA) indicated that depression, anxiety, and Stress were significantly decreased in the intervention group. The results of analysis of covariance (ANCOVA) for symptoms of oppositional defiant disorder of children also showed a decrease in these symptoms in children. Overall, the results of the study indicated that training of the hexagon model of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) affects the performance of mothers, and the symptoms of oppositional defiant disorder in their children.