همسنجي خوانش سميح القاسم و ادونيس با اسطوره يوناني اوليس

يكي از مشخصه هاي اصلي شعر معاصر عربي اين است كه در بيان مفاهيم جمعي و در ترسيم ناهمگوني هاي سياسي و اجتماعي از اسطوره بهره مي گيرد. اساطير يوناني، يكي از اجتماع‌پذيرترين اسطوره هاست؛ از همين رو از سوي شاعران معاصر مورد اقبال فراوان قرار گرفته است. يكي از اين اسطوره ها، اسطوره اوليس است كه در نزد شاعران برجسته شعر معاصر عربي جايگاه ويژه اي يافته است. از جمله اين شاعران مي توان به سميح القاسم شاعر معاصر فلسطين (1939-2014) و ادونيس شاعر معاصر سوريه (1930) اشاره نمود. در پرتو توجه ويژه دو شاعر ياد شده به اسطوره اوليس و نقش محوري آن اسطوره در شيوه القاي مفاهيم مورد نظر، پژوهش حاضر بر آن است تا به شيوه توصيفي-تحليلي در گام اول، خوانش سميح القاسم و در گام دوم، خوانش ادونيس از اسطوره اوليس را به صورت جداگانه با بُعد كهن آن مورد تحليل و همسنجي قرار دهد و رويكرد هريك از شاعران را با اصل اسطوره يوناني اوليس بسنجد. در بخش نتيجه نيز ضمن توجه به اصل اسطوره، خوانش دو شاعر از اسطوره يادشده نسبت به يكديگر مورد همسنجي قرار گرفته است. اهميت و ضرورت تحقيق در اين امر نهفته است كه انجام چنين پژوهش هايي به كشف دغدغه هاي شاعران مي انجامد و در پي آن مي توان به فهم دقيق تر و مناسب تري از شعر معاصر عربي دست يافت. از همسنجي و تحليل متن اسطوره اي دو شاعر چنين استنباط مي شود كه هريك از اين شاعران توانسته اند با الهام گيري از اين روايت اسطوره اي، به اسطوره‌سازي روي آورند و از رهگذر آشنايي زدايي و حمل تجربه جديد بر آن، اديبانه تر اوضاع نابه‌سامان و ناهمگون زندگي فردي و اجتماعي خود را به تصوير بكشند و آن را فراديد مخاطب قرار دهند. تلاش براي دستيابي به هويت از دست رفته، ابراز وفاداري به پنه لوپه معاصر، اميد به رستاخيزي نوين و تاكيد بر ضرورت تغيير و تحول در جامعه عربي از مهم ترين محورهاي مورد بحث اين دو شاعر بوده است.