تأثير برنامه آموزشي فرزندپروري بر افسردگي، اضطراب و استرس مادران داراي كودك مبتلا به اختلال كم توجهي‌ـ بيش فعالي

زمينه و هدف: زندگي با كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي/ بيش فعالي مي‌تواند مشكلات روانشناختي قابل توجهي از قبيل؛ افسردگي، اضطراب و استرس را براي والدين آنها به همراه داشته باشد. توجه به اين موضوع و انجام مداخلات روانشناختي براي كاهش اين مشكلات ضروري است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين تأثير يك برنامه آموزشي فرزندپروري بر افسردگي، اضطراب و استرس مادران داراي كودك مبتلا به اختلال كم توجهي/ بيش فعالي انجام گرفت. روش بررسي: پژوهش حاضر مطالعه‌اي از نوع كارآزمايي در عرصه مي‌باشد كه در كلينيك‌هاي روانپزشكي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي ياسوج در سال 1394 انجام شد. تعداد 64 مادر داراي كودك مبتلا به اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي كه دچار افسردگي، اضطراب و استرس متوسط و بالا بودند، به صورت نمونه‌گيري غير تصادفي و در دسترس انتخاب شدند. نمونه هاي انتخاب شده بر اساس طرح تصادفي بلوكي بين دو گروه مداخله و كنترل تخصيص يافتند. مادران در گروه مداخله در 8 جلسه كلاس آموزشي فرزندپروري بر اساس پروتكل ساندرز شركت كردند. مادران در گروه كنترل مراقبت‌هاي معمول را دريافت نمودند. قبل و يك ماه بعد از مداخله، افسردگي، اضطراب و استرس مادران با استفاده از مقياس 42 سؤالي سنجش ‌افسردگي، اضطراب و استرس مورد ارزيابي قرار گرفت. داده‌ها جمع‌آوري شده با استفاده از آزمون‌هاي آماري من‌ويتني، مجذور كاي، تي مستقل و تي زوجي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: شركت كنندگان در دو گروه از نظر متغيرهاي جمعيت شناختي از قبيل: سن، جنس، تحصيلات و سن مادر و كودك تفاوتي با يكديگر نداشتند(P 0/05). ميانگين نمره افسردگي، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و كنترل قبل از انجام برنامه آموزشي به ترتيب؛ 19.06، 15.2، 20.8 و 17.8، 16.1، 21.1 بود. بر اساس نتايج آزمون تي مستقل اختلاف ميانگين‌ها بين دو گروه معني‌دار نبود(P 0/05). ميانگين نمره افسردگي، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و كنترل بعد از انجام برنامه آموزشي به ترتيب، 14.7، 12.5، 16.5 و 18.2، 16.1، 20.5 بود. بر اساس نتايج آزمون تي‌مستقل اختلاف ميانگين‌ها بين دو گروه معني‌دار بود(P 0/05). نتيجه‌گيري: آموزش فرزندپروري به مادران داراي كودك مبتلا به اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي به عنوان يك مداخله روانشناختي غير دارويي به شكل قابل توجهي ميزان اختلالات روانشناختي را در بين آنها كاهش داد. توصيه مي‌شود تا در قالب پزشكي و پرستاري جامع نگر، استفاده از اين روش در توانمندسازي مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي ـ بيش فعالي مورد استفاده قرار گيرد.