نقش كاربرد كود زيستي فسفره و تريپل‌سوپر فسفات بر عملكرد، اجزاي عملكرد، غلظت كادميم و فسفر دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

هزينه بالاي كودهاي شيميايي مورد استفاده در بخش كشاورزي و مشكلات محيط‌زيست ناشي از استفاده آنها، لزوم تجديدنظر در روش هاي مرسوم تغذيه گياهان را آشكار مي سازد. مصرف تلفيقي كودهاي زيستي همراه با كودهاي شيميايي در راستاي كشاورزي پايدار يكي از راه هاي اساسي به نظر مي رسد. در همين راستا اين پژوهش به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه آزمايشي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز در سال زراعي 98-1397 اجرا شد. فاكتور اول مقادير مختلف كود تريپل سوپرفسفات در سه سطح (صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار) و فاكتور دوم كود زيستي فسفره در سه سطح (صفر، 100 و 200 گرم در هكتار) بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اثر سطوح مختلف كود زيستي فسفره و تريپل سوپرفسفات بر تمام صفات اندازه‎گيري شده معني دار شد ولي اثر متقابل تيمار‎ها معني دار نبود. بر اساس نتايج به دست آمده در اين پژوهش، بالاترين عملكرد دانه، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق و غلظت فسفر دانه در شرايط كاربرد 100 كيلوگرم در هكتار تريپل سوپرفسفات به همراه 200 گرم در هكتار كودزيستي فسفره به دست آمد. كمترين پوكي دانه نيز با كاربرد 100 كيلوگرم در هكتار تريپل سوپرفسفات به همراه 200 گرم در هكتار كودزيستي فسفره حاصل شد. به نظر مي‎رسد كود تريپل سوپرفسفات، به دليل داشتن ناخالصي از جمله عناصر سنگين، باعث افزايش 54 درصدي غلظت عنصر كادميم در خاك مي گردد، اما افزايش سطوح مصرف كود زيستي فسفر در خاك موجب كاهش 45 درصدي تجمع غلظت كادميم دانه مي‎شود. با توجه به اين نتايج كاربرد 100 كيلوگرم در هكتار تريپل سوپرفسفات و 200 گرم در هكتار كود زيستي فسفره نسبت به ساير تيمارها باعث افزايش عملكرد كمّي و جذب عناصر در آفتابگردان شده است.