عدم مرز ميان مجرد و مادي در تفكر صدرايي

يكي از مباحث مهم فلسفي، بحث از موجود «مجرد و مادي» است. ارائه تعريفي دقيق از «مجرد» و «مادي»، اثبات وجود آن‌ها، بيان انواعشان و ارتباط ميان مجرد و مادي، از دغدغه‌هاي مهم فلاسفه به شمار مي‌رود. در اين نوشتار، تلاش شده است تعريف و تحليلي دقيق از ماهيت و ويژگي‌هاي موجودات مجرد و مادي و نظر ويژه ملاصدرا در باب نحوه ارتباط مجرد و مادي به دقت مورد بررسي قرار گيرد. نگارندگان با استناد به آموزه تشكيك وجود در حكمت متعاليه، سعي بر اثبات اين مطلب داشته‌اند كه در تفكر صدرايي نمي‌توان و نبايد مرز مشخص و قاطعي مانند مشاييان، ميان مجرد و مادي قائل گرديد؛ زيرا مجرد و مادي و احكام و ويژگي‌هاي وجودي هر يك، بازگشت به مراتب شدت و ضعف در حقيقت واحد هستي داشته و همان طور كه در نظام تشكيكي هستي، انفصال وجودي قابل فرض نيست، ميان مجرد و مادي نيز علي‌رغم تباين ماهوي، مرز قاطع و پررنگ وجودي نمي‌توان قائل شد.