آينده‌نگاري ارتقاي تاب‌آوري سكونتگاه‌هاي روستايي در برابر خشك‌سالي مبتني بر آموزش‌هاي عملي روستائيان، مطالعه موردي: روستاهاي حوضه آبخيز قلعه‌چايي عجب‌شير

خشك شدن درياچه اروميه از جمله مخاطرات محيطي كه از حدود دو دهه در ايران اتفاق افتاده و بخشي از روستاهاي را دچار مشكل كرده است. كاهش آسيب پذيري روستاها در برابر خشك‌سالي نيازمند توجه به ابعاد تاب‌آوري است تا بتوان از ظرفيت هاي دروني روستا براي كاهش آسيب پذيري استفاده نمود كه اين امر نيز نيازمند آموزش و مهارت است. لذا اين پژوهش با هدف بررسي وضعيت تاب‌آوري روستاها حوضه آبخيز قلعه چايي عجب شير، نقش آموزش هاي عملي در بهبود تاب‌آوري و در نهايت استخراج پيشران هاي كليدي ارتقاي تاب‌آوري روستايي در برابر خشك شدن درياچه اروميه صورت گرفته است. تحقيق از نوع كاربردي بوده و تحليل داده ها به صورت توصيفي تحليلي و همچنين با رويكرد آينده‌پژوهشي نيز است. نتايج يافته هاي پژوهش نشان داد كه وضعيت تاب‌آوري در روستاهاي مورد مطالعه در قبل و بعد از آموزش ها اختلاف معناداري در سطح 0.714 دارند. همچنين نتايج مدل تاب‌آوري حاكي از اين است كه ميزان AIR در روستاها برابر با 0.51 و در بعد از آموزش برابر با 0.63 است. در نهايت نتايج تحليل داده با نرم‌افزار ميك مك نشان داد كه متغيرهاي توجه به كارآفريني و اشتغال به عنوان مؤثرترين پيشران كليدي مطرح است. در مرحله بعدي پيشران هاي انسجام اجتماعي، مشاركت اجتماعي، تعلق مكاني به روستا، مسئوليت اجتماعي، درك خطر خشك‌سالي، اصلاح الگوي كشت، شيوه هاي نوين آبياري، شكل گيري و فعاليت NGO ها، مقاوم‌سازي مساكن و رعايت ضوابط فني ساخت‌وساز قرار به عنوان پيشران هاي كليدي ارتقاي تاب‌آوري روستايي هستند. در نهايت باتوجه به يافته هاي پژوهش، پيشنهادات كاربردي ارائه شده است.