ريبونوكلئازها به عنوان عوامل درماني بالقوه

هدف: ريبونوكلئازها به دليل ايجاد سميت سلولي به عنوان عوامل دارويي داراي پتانسيل درماني شناخته مي شوند. عملكرد بالاي اين آنزيم ها در تخريب رشته RNA و ساير سوبستراهاي آن ها و به دنبال آن انهدام سلول و يا توقف تقسيم سلولي باعث بروز اثر سميت سلولي بسيار بالاي آنزيم هاي مذكور در سلول هاي سرطاني مختلف مي شود. از اين رو در مقاله حاضر  به بررسي كاربردهاي درماني ريبونوكلئازها، مسيرهاي سلولي و مكانيسم عمل آن ها به عنوان عوامل سيتوتوكسيك به منظور توجه به آن ها در پژوهش هاي حوزه سلامت و درمان پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه با استفاده از كليد واژه هاي سرطان، ريبونوكلئاز، مهاركننده ريبونوكلئازي و اسيد ريبونوكلئيك، در پايگاه هاي اطلاعاتي معتبر Scopus، SID، IranDoc، PubMed، Google Scholar، Web of Science و IranMedex جستجو انجام شد. به منظور انتخاب مستندات مورد استفاده، تمام مقالاتي كه به زبان غيرانگليسي و فارسي چاپ شده بودند، مقالات تكراري، مقالاتي كه امكان دستيابي به متن كامل مقاله وجود نداشت و هم چنين مقالاتي كه به صورت چكيده ارائه شده بودند حذف گرديدند. نهايتا موارد منتخب به منظور تنظيم مقاله حاضر به طور كامل مطالعه و خلاصه سازي شدند. نتايج: مطالعه و بررسي پژوهش هاي انجام شده نشان داد كه ريبونوكلئازها توانايي از بين بردن سلول هاي تومور را دارا بوده و اين آنزيم ها خصوصيات ضد ويروسي نيز دارند. از ميان اين آنزيم ها ريبونوكلئاز پانكراس گاوي، ريبونوكلئاز سمينال گاوي، آنكوناز و انژيوژنين به عنوان ريبونوكلئازهاي با فعاليت آنتي توموري بالا شناخته شده اند كه از طريق مسيرهاي مختلف سلولي يا ايجاد جهش در جهت افزايش سميت سلولي فعاليت سيتوتوكسيتي را عليه سلول هاي سرطاني به صورت انتخابي بروز مي دهند. هم چنين مطالعه مقالات مرتبط با عملكرد ريبونوكلئازها نشان داد كه بررسي مسيرهاي ژنتيكي سنتز و مكانيسم هاي ايجاد سميت سلولي در اين آنزيم ها، امكان ايجاد محصولات دارويي جديد را در آينده فراهم خواهد كرد. بهره گيري از فرآيندهاي مهندسي و تغييرات شيميايي در ساختار ليگاند/رسپتور ممكن است سبب افزايش سميت مولكول هاي ريبونوكلئاز به منظور انتخاب مسيرهاي سيتوتوكسيك براي كار بر روي سلول هاي بدخيم شود. بنابراين كشف پتانسيل درماني و بررسي جزييات ارزش هاي درماني ريبونوكلئازها ضروري مي باشد. نتيجه‌گيري: ريبونوكلئازها كانديدهاي دارويي بالقوه با زيست فراهمي كافي هستند و با توجه به اثر سميت آن ها، كه بر پايه هيدروليز انتخابي مولكول هاي RNA داخل سلولي و فرآيندهاي خاص شناسايي غشاء سلولي مي باشد، مي توان از اين آنزيم ها به عنوان داروهاي ضد تومور و يا عوامل درماني استفاده كرد.