ارتقا تفكر علمي در كودكان پيش‌دبستاني: طراحي بسته آموزشي مبتني بر رويكرد تجربي

Promoting of Scientific Thinking in Preschool Children: Designing a Training Package Based on Empirical Approach

هدف از پژوهش حاضر، بررسي تفكر علمي از وراي ادبيات و بررسي نحوه ارتقا آن در كودكان پيش‌دبستاني بود. اين نوع تفكر، مرتبط با روان‌شناسي شناختي بوده و اغلب به‌جاي اين‌كه پديده‌اي در محيط باشد، در ذهن افراد رخ مي‌دهد. با توجه به تأثير پررنگ دوران پيش از دبستان در پيشرفت تفكر كودكان و موفقيت‌هاي بعدي تحصيلي، ضروري است تا آموزش تفكر علمي در مراكز آموزشي پيش‌دبستاني موردتوجه قرار گيرد. بر پايه بررسي منابع موجود، بسته آموزشي ارتقا تفكر علمي طراحي شد. روش آموزش تفكر به شكل اجراي نيمه‌آزمايشي، در قالب جلسات مداخله تك‌آزمودني بود. جامعه آماري اين مطالعه متمركز بردو مركز پيش‌دبستانيشهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 انجام شد و تعداد آماري اين دو مركز شامل 85 آزمودني (38 دختر و 47 پسر) بود. بر همين ‌اساس، جهت بررسي مقدماتي، نمونه‌اي شامل 4 آزمودني (2 دختر و 2 پسر) به‌صورت در دسترس انتخاب شدند و در طي هشت جلسه تحت آموزش تفكر علمي قرار گرفتند. در اين روش، كودكان به‌صورت فعال در فرايند يادگيري درگير و پاسخ آنان نسبت به محتواي هر جلسه آموزشي به‌صورت فردي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج اين مطالعه نشان داد كه جلسات آموزش تفكر علمي مي‌تواند به يادگيرندگان كمك نمايد تا در طول فرآيند يادگيري، مسائل را با شيوه تفكر علمي حل نمايند. پيشنهاد مي‌شود، جهت اعتبارسنجي بسته طراحي شده آموزش تفكر علمي، اثربخشي آن بر ساير مهارت‌هاي شناختي كودكان پيش‌دبستاني مورد بررسي قرار گيرد.

The aim of this study was to explore scientific thinking beyond the literature of scientific thinking and to study its enhancement in preschool children. Scientific thinking is a kind of thinking related to cognitive psychology and it often occurs in people's mind rather than being a phenomenon in the environment. Given the significant impact of preschool period on children's thinking development and subsequent academic achievement, it is important to consider teaching scientific thinking in preschool education. Based on investigating available resources, the educational package for the improvement of scientific thinking was designed. The method for teaching thinking was planned in the form of semi-experimental study and single subject intervention sessions. Accordingly, as a pilot study, a sample including 4 subjects (2 girls and 2 boys) was selected through convenience sampling and trained in scientific thinking during eight sessions. Children were actively involved in the learning process and their response to each training session was evaluated individually. The results of this study indicated that teaching the scientific thinking can help learners to resolve the issues through scientific thinking. It is suggested that in order to validate the designed package of scientific thinking education, its effectiveness on other cognitive skills of preschool children be examined.