بهينه‌سازي استخراج روغن از دانه‌هاي آفتابگردان با كمك پيش تيمار ريزموج-فراصوت

محدوديت اصلي استخراج روغن با پرس ميزان بالاي روغن باقيمانده در كنجاله است. بنابراين اخيراً تكنيك‌هايي از قبيل استخراج با فراصوت و ريز موج در اين زمينه مورد توجه قرار گرفته است. هدف از اين مطالعه بررسي كاربرد پيش تيمار ريزموجفراصوت در استخراج روغن از دانه‌هاي آفتابگردان بود. دانه‌ها در ابتدا تحت تأثير پيش‌تيمار ريزموج با زمان‌هاي مختلف فرايند (0 تا 120 ثانيه) و سپس فراصوت با سه سطح زمان مختلف (0 تا 50 دقيقه ) مورد تيمار قرار گرفتند. بعد از اعمال اين تيمارها، روغن دانه‌ها با پرس مارپيچي و با سرعت‌هاي متفاوت (11 تا 57 دور در دقيقه) استخراج شد و روي اين روغن‌ها آزمايشاتي در قالب طرح باكس بنكن از قبيل ميزان راندمان استخراج روغن، ضريب شكست، شاخص رنگ، اسيديته و تركيبات فنولي كل صورت گرفت. با افزايش زمان ريزموج و فراصوت راندمان استخراج روغن افزايش يافت هرچند در زمان‌هاي بالاي فراصوت و يا ريزموج با افزايش اين دو پارامتر مقداري راندمان استخراج روغن كاهش يافت ولي با افزايش سرعت دوراني پرس ميزان راندمان استخراج كاهش يافت. با افزايش زمان ريزموج و فراصوت و همچنين سرعت دوراني پرس ميزان شاخص رنگ و اسيديته افزايش يافت. تمامي متغيرهاي آزمايش بر ضريب شكست روغن‌ها بي‌تأثير بودند و ميزان آن براي تمامي نمونه‌هاي اندازه‌گيري شده برابر 1.0471 بود. با افزايش زمان ريزموج و فراصوت فنول كل روغن‌ها ابتدا افزايش و سپس كاهش يافت. بهينه‌سازي فرايند نيز نشان داد كه اگر زمان ريزموج 33.71 ثانيه، زمان فراصوت 28.37 دقيقه و سرعت دوراني پرس مارپيچي 11 دور در دقيقه باشد منجر به رسيدن به مطلوبيت 0.851 خواهد شد.