تحليل روان‌كاوانه‌ عكس‌هاي آرتور ترس از ديدگاه يونگ و با روش اسطوره‌كاوي ژيلبر دوران

با آغاز نقد روان‌كاوي توسط فرويد، تحول بزرگي در عرصه‌ نقد به‌ وجود آمد؛ زيرا تا پيش از او، مطالعات و نقد ادبي/هنري به‌طور عمده بر اساس ضمير خودآگاه و نيت آگاهانه‌ مؤلف استوار شده بود اما پس از آن، نقد به سوي كشف و خوانش ضمير ناخودآگاه گرايش يافت و يونگ كه يكي از شاگردان ايشان بود در ادامه، نظراتي در تكامل و در مواردي حتي تقابل با نظرات او را مطرح ساخت. يونگ براي ضمير ناخودآگاه، دو بخش فردي و جمعي قائل بود. در اين مقاله، ارتباط ميان آثار آرتور تِرِس، عكاس صحنه‌پرداز معاصر آمريكا، با ضمير ناخودآگاه فردي و جمعي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. انتخاب اين عكاس به دليل آن است كه تِرِس، علاقه‌ بسياري به مطالعه‌ روان‌شناسي يونگ دارد و خواب و رؤيا، دغدغه‌ مهمي براي او به شمار مي‌رود و بنابراين چنين خوانشي بر آثار او، چندان دور از ذهن و بي‌ارتباط با آنها نخواهد بود. اين مقاله، به دنبال يافتنِ دلايلِ تكرار برخي مؤلفه‌ها يا درون‌مايه‌هاي آثار تِرِس است كه با احتمال بيشتري مي‌توان آنها را برخاسته از ناخودآگاه او دانست. در اين پژوهش كه با روش تحليلي تاريخي انجام گرفته است در مرحله‌ نخست، آثار آرتور تِرِس با استفاده از روش و اصطلاحات خاصِ يونگ در باب ضمير ناخودآگاهِ فردي تحليل شده‌ و سپس براي بررسي تأثير ضمير ناخودآگاه جمعي بر عكس‌هاي او، اين آثار با اسطوره‌ها كه به‌يقين برخاسته از ضمير ناخودآگاه جمعي بشر بوده، مقايسه شده‌اند. بنابراين در اين مرحله از پژوهش، از روش نقد اسطوره‌كاويِ ژيلبر دوران كه بر مطالعه‌ شباهت‌ ميان درون‌مايه‌هاي تكرارشونده در آثار هنرمند امروزي با اساطير كهن استوار بوده، استفاده شده ‌است و يافته‌ها نشان داده كه برخي درون‌مايه‌هاي تكرارشونده در آثار تِرِس، ريشه در ضمير ناخودآگاه فرديِ او كه با زندگيِ شخصي و خاطرات او مرتبط است دارند. به‌علاوه، از آنجا كه اين درون‌مايه‌ها در كنار يكديگر كاملاً هم‌راستا با درون‌مايه‌هاي اسطوره‌اي كهن هستند، نتيجه گرفته مي‌شود كه ضمير ناخودآگاه جمعيِ بشر نيز جايگاهي مؤثر در شكل‌گيري آثار اين عكاس داشته است.