نگاهي انتقادي به مسالۀ تأثير هنر ساساني بر سفال نخودي منقوش نيشابور (با تكيه‌بر صحنه هاي شكار در بشقاب هاي نقره ساساني)

هنراسلامي و به خصوص سفال نيشابور همواره با هنر ساساني به‌عنوان يك منبع اثرگذار مقايسه مي شود. اين مقاله تلاش مي كند با تحليل انتقادي مطالعات موجود درحيطه سفال منقوش نخودي نيشابور، طبقه بندي كاملي از رويكرد محققان در تطبيق با هنر ساساني ارائه دهد. سپس مجموعه عوامل اثرگذار و محتمل در دو حيطه شكل و محتوا، با تمركز بر موضوع شكار بشقاب هاي نقرۀ ساساني در نسبت با سفال نخودي منقوش نيشابور سنجيده مي شود. بازنگري دلايل و جزييات تطبيق هنر ساساني و سفال نيشابور پرسش اصلي اين پژوهش مي باشد و نيز به بررسي مسير يا راه هاي جايگزيني كه نيشابور را تحت تأثير خود قرار داده اند، پرداخته مي شود. در روش تحقيق، تلاش شده است با اخذ رويكرد تطبيقي و تاريخي، به پرسش ها پاسخ داده شود. نتايج مقاله مستدل بر اصل عدم رعايت وجوه نمادين هنر ساساني ازجمله «جهت»، «شكار» و «حيوان محتضر»، وامدار بودن نقاش سفال نيشابور را از سنت هاي هنري ساساني همچون اثرپذيري شكلي مستقيم و همچنين محتوا با ترديد روبرو مي كند. از سوي ديگر ميانجي گري هنر سغدي در انتقال تجارب هنري پيش از اسلام، فارغ از موضوعات ديني و حماسي ايشان در پنجيكنت، محتمل ترين مسير جايگزين تلقي مي شود.