عملكرد و اجزاي عملكرد تريتيكاله تحت تاثير كاربرد برگي سيليكون، كود نيتروژن و تنش آبي در مرحله‌ي زايشي

اين آزمايش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي داراب– دانشگاه شيراز انجام طي سال زراعي 97-1396 شد. تيمارها شامل دو سطح آبياري [مطلوب: آبياري بر اساس نياز آبي گياه تا مرحله رسيدگي فيزيولوژيك و تنش آبي: آبياري بر اساس نياز آبي گياه تا انتهاي مرحله گل‌دهي] به‌عنوان كرت‌هاي اصلي و دو سطح كاربرد برگي سيليكون [صفر ميلي‌مولار (شاهد) و 3 ميلي‌مولار] و سه سطح كود نيتروژن [صفر كيلوگرم نيتروژن بر هكتار (شاهد)، كاربرد 100 كيلوگرم نيتروژن بر هكتار و كاربرد 150 كيلوگرم نيتروژن بر هكتار] كه به‌صورت فاكتوريل در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج اين آزمايش نشان داد كه تنش آبي تعداد پنجه بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را كاهش داد. اما، اين كاهش در وزن هزار دانه شديد و در بالاترين سطح كود نيتروژن در مقايسه با ساير سطوح نيتروژن بيشترين (36 درصد) بود. همچنين، تنش آبي عملكرد دانه را در سطوح مختلف نيتروژن به‌طور متفاوتي كاهش داد (24، 26 و 46 درصد كاهش به‌ترتيب در شاهد، 100 و 150 كيلوگرم نيتروژن بر هكتار) و بيشترين مقدار كاهش در شرايط استفاده از بالاترين سطح كاربرد كود نيتروژن رخ داد. كاربرد برگي سيليكون سبب كاهش اثرات تنش و در نتيجه بهبود وزن هزار دانه، شاخص كلروفيل، عملكرد زيست‌توده و در نهايت شاخص برداشت و عملكرد دانه شد. بيشترين عملكرد دانه (5021 كيلوگرم بر هكتار) مربوط به تيمار آبياري مطلوب و كاربرد سيليكون بود و كمترين عملكرد دانه (2860 كيلوگرم بر هكتار) در تيمار تنش آبي و عدم استفاده سيليكون به‌دست آمد. به‌طور كلي، كاربرد برگي سيليكون در مرحله‌ي گلدهي قابل توصيه است. همچنين، با توجه به افزايش حساسيت بوته‌ها به تنش آبي در سطوح بالاي كود نيتروژن، كاربرد سطح 100 كيلوگرم نيتروژن در شرايط قطع آبياري پس از گلدهي توصيه مي‌شود.