پديد آورندگان :
مدني، ياسر دانشگاه تهران - دانشكده روان شناسي علوم تربيتي - گروه مشاوره روان شناسي تربيتي، تهران، ايران , باهنر، فهيمه دانشگاه تهران - دانشكده روان شناسي علوم تربيتي - گروه مشاوره روان شناسي تربيتي، تهران، ايران
چكيده فارسي :
هدف: مشاوره از مسائل مهم فرهنگ ديني ما است كه از صدر اسلام موردتوجه بوده و در قرآن كريم و سخنان معصومين نيز بدان اشاره شده است. هدف اصلي انجام پژوهش حاضر، تبيين پديدارشناسانه بر ديدگاه مشاورين نسبت به مراكز مشاوره اسلامي است. روش: به‌منظور درك تجارب زيسته‌ي مشاورين، روش پژوهش كيفي با رويكرد پديدارشناسي اتخاذ گرديد. جامعه‌ي مطالعه‌ي حاضر را كليه مشاورين مراكز مشاوره اسلامي شهر قم، تشكيل دادند. به‌منظور نمونه‌گيري از مشاورين، چند مركز مشاوره اسلامي به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونه‌گيري تا رسيدن به اشباع نظري داده‌ها ادامه يافت. درنهايت تعداد 11 نفر از مشاورين انتخاب و از آنان مصاحبه نيمه ساختاريافته جهت جمع‌آوري اطلاعات انجام شد. يافته‌ها: تحليل داده‌ها از طريق روش كدگذاري باز و كدگذاري محوري انجام شد و منجر به توليد 10 كد محوري و 89 كدگذاري باز گرديد. مضمون‌هاي اصلي شامل 1) منابع رويكرد اسلامي، 2) نگاه متفاوت به مباني انساني در روان‌شناسي اسلامي، 3) داشتن پارادايم يا جهان‌بيني، 4) تطبيق رويكرد درماني با فرهنگ مراجع، 5) راهكارهاي ارتقاء روان‌شناسي اسلامي، 6) محدوديت‌هاي پيش رو در رويكرد روان‌شناسي اسلامي، 7) فنون برجسته مورد توجه در كاربست رويكرد اسلامي، 8) تفاوت‌هاي رويكرد روان‌شناسي اسلامي با رويكردهاي غربي، 9) حوزه‌هاي اثربخشي روان‌شناسي اسلامي، 10) جايگاه كنوني مراكز مشاوره اسلامي. نتايج: درمجموع با توجه به تحليل بازخوردهاي به‌دست‌آمده، عليرغم نظرات گوناگون مطرح‌شده در اين پژوهش، مي‌توان گفت ازنظر اكثر مشاورين، رويكرد مشاوره اسلامي نقش مثبت و بسزايي در فرايند مشاوره براي مراجعان دارد.
چكيده لاتين :
Aim: Counseling is one of the most important issues in our religious culture that has been addressed since the beginning of Islam and is mentioned in the Holy Quran and the words of the infallible. The main purpose of this phenomenological study was to investigate counselors viewpoint towards Islamic counseling centers. Methods: In order to understand the life experiences of the clients, a qualitative research method was adopted with a phenomenological approach. The study population consisted of all counselors of Islamic counseling centers in city of Qom. For the purpose of sampling the counselors, several Islamic counseling centers were purposefully selected. Sampling continued until the theoretical saturation of the data was reached. Finally, 11 counselors were selected and semi-structured interviews were conducted to collect data. Results: The data analysis was done through open coding and axial coding and resulted in 10 themes or categories from 89 open codings. The main themes included: 1) the sources of Islamic approach, 2) a different view of human foundations in Islamic psychology, 3) having a paradigm or worldview, 4) adapting the treatment approach to the client’s culture, 5) strategies to promote Islamic psychology, 6) the potential limitations of Islamic psychology approach, 7) main techniques in applying Islamic approach, 8) differences between the Islamic psychology and the Western approaches, 9) areas of effectiveness of Islamic psychology, and 10) today’s position of Islamic counseling centers. Results: Overall, based on the analysis of feedbacks, and despite different perspectives, it can be said that Islamic counseling approach has a positive and significant role in the process of counseling for clients.
