اثر تغذيه‌اي سيليكون روي صفات مورفولوژيكي و اسانس گياه ريحان (Ocimum basilicum L.) تحت سمّيت كادميوم

به‌منظور بررسي اثر سيليكون روي صفات مورفولوژي و درصد و تركيب‌هاي اسانس گياه ريحان (Ocimum basilicum L.) تحت تنش كادميوم، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي اجرا گرديد. فلز كادميوم در سه سطح صفر، 25 و 50 ميلي‌گرم در كيلوگرم خاك و تيمار سيليكون با غلظت‌هاي صفر، 1 و 2 ميلي‌مولار اعمال شد. صفات مورد ارزيابي شامل طول ريشه، وزن تر و خشك ريشه، ارتفاع بوته، وزن تر و خشك ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، وزن تر برگ، تعداد جوانه، تعداد ساقه فرعي و درصد و تركيبات اسانس گياه ريحان بوده است. نتايج نشان داد كه كادميوم روي همه صفات مورفولوژي مورد مطالعه اثر منفي داشته و موجب كاهش معني‌دار مقادير اين صفات نسبت به شاهد شده است. اما اعمال تيمار سيليكون موجب بهبود همه اين صفات شده و با افزايش غلظت اين عنصر روند افزايشي معني‌داري در مقادير صفات مشاهده گرديد. كاربرد سيليكون در تيمار 2 ميلي‌مولار به‌ترتيب افزايش 63.8، 81، 61 و 61 درصدي صفات تعداد ساقه فرعي، وزن تر ريشه، وزن تر ساقه و تعداد جوانه را در مقايسه با شاهد نشان داد. مقدار پنج تركيب 8،1سينئول، لينالول، استراگول، متيل اوژنول و اوژنول به‌عنوان اصلي‌ترين اجزاء تشكيل‌دهنده اسانس ريحان به شكل معني‌داري تحت تأثير تيمارهاي كادميوم و سيليكون قرار داشت. اما اثر متقابل اين دو تيمار فقط بر روي سه تركيب 8،1سينئول، لينالول و متيل اوژنول تأثير معني‌داري نشان داد. بيشترين مقدار 8،1سينئول و متيل اوژنول به‌ترتيب با مقادير 5.06% و 6.21% در گياهاني كه تحت تيمار همزمان بيشترين غلظت كادميوم و سيليكون بودند مشاهده شد. مقدار تركيب لينالول نيز در اثر حضور فلز كادميوم كاهش و با اعمال تيمار سيليكون افزايش يافت. تيمار كادميوم منجر به افزايش 12.8 درصدي استراگول و كاهش 25.2 درصدي اوژنول گرديد. تيمار سيليكون نيز موجب افزايش 23.9 درصدي استراگول و كاهش 18.3 درصدي اوژنول شد.