مطالعه كاربرد اسيد ساليسيليك بر پاسخ‌هاي فيزيولوژيكي گياه دارويي سياهدانه (.Nigella sativa L) تحت شرايط آبياري مختلف

به‌منظور بررسي تأثير محلول‌پاشي و پيش‌تيمار با اسيد ساليسيليك بر برخي از صفات فيزيولوژيك و عملكرد گياه دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.) تحت شرايط رژيم‌هاي مختلف آبياري، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي گنبد كاووس در زمستان و بهار سال 97-1396 اجرا شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. سطوح مختلف آبياري در چهار سطح شامل: عدم آبياري (ديم)، يك‌بار آبياري در مرحله گلدهي، يك‌بار آبياري در مرحله پر شدن دانه و انجام دو بار آبياري به‌‌ترتيب در زمان گلدهي و پر شدن دانه و عامل اسيد ساليسيليك در سه سطح شامل: عدم مصرف اسيد ساليسيليك (شاهد)، پيش‌تيمار بذر با اسيد ساليسيليك و محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك به‌ميزان 0.5 ميلي‌مولار در ليتر در نظر گرفته شد. پس از اعمال تيمارها نمونه‌برداري‌هاي لازم از گياه به‌عمل آمد و صفاتي از قبيل كلروفيلa ، كلروفيلb ، كلروفيل كل، كارتنوئيد، نشت الكتروليت، پرولين، قندهاي محلول و در نهايت عملكرد دانه در گياه ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه اثرات ساده آبياري و اسيد ساليسيليك و اثرات متقابل آن‌ها بر كليه صفات مورد مطالعه معني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين اثرات متقابل نشان داد، كاربرد محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك باعث افزايش صفاتي مانند رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، پرولين، قندهاي محلول و عملكرد دانه در تمام شرايط آبياري گرديد. پيش‌تيمار اسيد ساليسيليك كم‌ترين نشت الكتروليت را به‌خود اختصاص داد. بيش‌ترين عملكرد دانه در تيمار محلول‌پاشي اسيد ساليسيليك به‌ميزان 1330 كيلوگرم در هكتار در شرايط دوبار آبياري و كم‌ترين عملكرد دانه در تيمار عدم مصرف اسيد ساليسيليك به‌ميزان 817 كيلوگرم در هكتار در شرايط ديم به‌دست آمد. با توجه به مشاهدات اين تحقيق مي‌توان نتيجه گرفت كه استفاده از اسيد ساليسيليك به‌صورت محلول‌پاشي، راهكاري مناسب به‌منظور افزايش مقاومت گياه سياهدانه در برابر تنش كم‌آبي است.