بررسي ميزان بسندگي و مقبوليت ترجمه مضامين علمي آيات قرآن‌كريم بر اساس مدل تلفيقي-تكميلي تبديل (مطالعه موردي: ترجمه انگليسي آربري، ايروينگ، يوسف علي و صفار زاده)

در قرآن‌كريم آياتي وجود دارد، كه بطور ضمني و تلويحي به موضوعات علمي اشاره مي‌كند. هرچند كه ابعاد علمي اين آيات در زمان نزول قرآن ناشناخته بود، اكنون، مسأله اين است كه ترجمه نامناسب مضامين و مجازهاي علمي، اعجاز علمي اين آيات را منعكس نمي كند. هدف از تحقيق پيش‌رو، بررسي ترجمه آيات علمي قرآن به زبان انگليسي و دستيابي به اين مهم است كه آيا ارتباطي بين بسندگي1 مقبوليت2 و توضيحي3/ غيرتوضيحي4 بودن در امر ترجمه وجود دارد يا خير؟ به اين منظور پس از انتخاب آيات علمي قرآن براساس چهار تفسير معتبر ،. چهار ترجمه انگليسي آربري، ايروينگ، يوسف علي و صفار زاده انتخاب شدند. ترجمه‌هاي مذكور از ديدگاه نظري مدل ترجمه توري و نيز يك ديدگاه تلفيقيتكميلي تبديل5 در ترجمه (مدل چسترمن زاهدي) بررسي شدند و سپس ترجمه‌ها از لحاظ كيفيت معنايي و انتقال مضمون علمي مورد مقايسه قرار گرفتند. يافته‌‌هاي تحقيق نشان مي‌دهند كه بيشترين تعداد تبديل به ترتيب در ترجمه‌‌هاي صفارزاده، يوسف علي و ايروينگ وجود دارد. ترجمه‌هاي مذكور، در مدل ترجمه توري، ترجمه‌‌هايي مقبول تلقي مي شوند. صفارزاده، يوسف علي و ايروينگ با نوع ترجمه مقبول تر مضامين علمي را در تعداد بيشتري از آيات انتقال داده‌اند تا آربري كه ترجمه‌‌‌‌اي بسنده‌تر دارد. ترجمه‌‌هاي مقبول‌تر آيات علمي، ترجمه‌‌هايي توضيحي بوده و به‌طور كمي و كيفي معاني ضمني و تلويحي را بيشتر و بهتر منتقل مي كنند.