سنجش نگرش كشاورزان نسبت به كشاورزي پايدار و تأثير آن بر بهره‌وري كل عوامل توليد؛ مطالعه موردي كشت‌بوم‌هاي زعفران شهرستان گناباد

افزايش بهره‌وري در بخش كشاورزي امري ضروري است و با روند رو به رشد جمعيت، نياز به ابداع سيستم‌هاي با بهره‌وري بالا پررنگ‌تر مي‌شود، اما فعاليت‌هاي زراعي همواره با آثار زيست محيطي همراه بوده است. بنابراين دو مقوله بهره‌وري و پايداري كشاورزي بايد به صورت همزمان مورد توجه قرار گيرند. مطالعه حاضر با هدف شناسايي عوامل موثر بر بهره‌وري عوامل توليد در مزارع زعفران شهرستان گناباد با تاكيد بر نقش نگرش نسبت به كشاورزي پايدار صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفران­كاران شهرستان گناباد بود. براي دستيابي به اهداف تحقيق 110 پرسشنامه بر اساس روش نمونه‌گيري تصادفي ساده تكميل و پس از محاسبه بهره‌وري كل عوامل توليد با استفاده از شاخص ترنكوئيستتيل، از الگوي لاجيت ترتيبي براي شناسايي عوامل اثرگذار بر بهره‌وري استفاده شد. نتايج گوياي آن است كه متغيرهاي نگرش نسبت به كشاورزي پايدار و درآمد اثر مثبت و معني‌داري بر احتمال دستيابي كشاورزان به سطوح بالاتر بهره‌وري دارند. در حالي كه متغير شركت در كلاس‌هاي آموزشي اين احتمال را به صورت معني‌داري كاهش مي‌دهد. متغيرهاي سطح زير كشت، شغل اصلي و بيمه كشاورزي نيز اثر معني‌داري بر احتمال دستيابي به سطوح مختلف بهره‌وري ندارند. اتخاذ سياست‌هايي در راستاي بهبود نگرش زعفران‌كاران نسبت به فعاليت‌هاي كشاورزي پايدار و آگاهي دادن به آن‌ها درباره آثار جانبي كشت ناپايدار، حمايت مالي از كشاورزان براي تامين نهاده‌هاي كشاورزي مورد نياز، تجديد نظر اساسي در محتواي كلاس‌هاي آموزشي و ترويجي و اصلاح ساختار نظام بيمه محصولات كشاورزي از راهكارهاي موثر در راستاي بهبود بهره‌وري مزارع زعفران است.