بررسي رابطه موجود ميان غلظت ذرات معلق و عمق اپتيكي آلاينده ها طي دوره هاي گردوغبار: مطالعه موردي در شهر تهران

زمينه و هدف: طي ساليان گذشته، آلودگي هوا و افزايش سطح ذرات معلق (PMs) به يك معضل اصلي بهداشت در كلانشهر تهران بدل شده است. هزينه بالاي احداث و نگهداري ايستگاه هاي پايش آلودگي هوا، امكان دستيابي به يك پوشش مكانيزماني مناسب از داده هاي PM را دشوار نموده است. در اين راستا، استفاده از داده هاي سنجش از دور مانند عمق اپتيكي آلاينده ها (AOD) مي تواند به عنوان روشي سريع و اقتصادي به منظور برطرف نمودن موانع موجود به‌كار گرفته شود. روش بررسي: با توجه به ضعف رابطه خطي خام تك متغيره PM10-AOD در شرايط عادي، در تحقيق پيش رو رابطه مذكور براي بازه هاي زماني وقوع پديده گردوغبار طي سال هاي 2007 تا 2010 ميلادي در تهران مورد بررسي قرار گرفته است. از داده هاي ماهواره اي با دقت مكاني km 3 و km 10 استخراج شده از سنجنده MODIS به منظور برازش مدل ها استفاده شده است.يافته‌ها: بهترين عملكرد مدل تك متغيره مربوط به شعاع km 3 استخراج AOD و متوسط روزانه PM10 است (0/55=r). استفاده از متغيرهاي كمكي هواشناسي و توسعه مدل رگرسيون خطي چند متغيره سبب بهبود عملكرد مدل گرديده است (0/64=r). همچنين مدل نهايي توانايي پيش بيني غلظت هاي بالاي PM10 در دوره هاي گردوغبار را داراست.نتيجه گيري: در مجموع، رابطه خطي خام تك متغيره ميان PM10 و AOD در دوره هاي گردوغبار قوي تر از رابطه مذكور در شرايط عادي بوده و اين امر نشان مي دهد همبستگي بالاتري ميان AOD و PM10 ناشي از گردوغبار ‒نسبت به ذرات معلق ناشي از منابع ديگر‒وجود دارد. همچنين مدل نهايي توسعه داده شده مي تواند به منظور پيش بيني روزانه PM10 در دوره هاي گردوغبار به‌كار گرفته شود.