تغييرات پوشش گياهي مراتع ييلاقي دامنه شمالي البرز تحت هجوم گياه سرخس عقابي (مطالعه موردي: مراتع بائوسرا بندپي بابل، استان مازندران)

گياهان مهاجم به عنوان تهديدي مهم براي اكوسيستم‌هاي جهان محسوب مي‌شوند.سرخس عقابي (Pteridium aquilinum) از جمله گياهان مهاجم است كه در بين پترودوفيت‌ها بيشترين پراكنش را در جهان دارد. اين تحقيق به مطالعه اثر هجوم گياه سرخس عقابي بر تركيب گونه‌اي، غنا و تنوع و توليد علوفه در بخشي از مراتع ييلاقي بندپي بابل در استان مازندران پرداخته است. نمونه‌گيري پوشش گياهي در چهار تيپ پوشش گياهي مورد هجوم (شامل جنگل راش، تيپ وليك، تيپ وليكزرشك و مرتع مورد هجوم) و مرتع شاهد كه سرخس عقابي در آن حضور نداشت انجام شد. در پلات‌هاي يك متر مربع درصد تاج پوشش گياهان برآورد گرديد. براي گونه‌هاي درختچه‌اي از پلات‌هاي 25 متر مربعي استفاده شد. درصد پوشش سرخس عقابي، تراكم و ميانگين ارتفاع فروندهاي آن نيز اندازه‌گيري شد. علوفه خوشخوراك نيز در پلات‌ها قطع و پس از خشك كردن در هواي آزاد توزين شدند. نتايج نشان داد كه تركيب گياهي در توده‌هاي سرخس عقابي با مراتع اطراف تفاوت دارد. تعداد 25 گونه گياهي تنها در زيرآشكوب سرخس عقابي رشد يافتند و در مقابل 11 گونه گياهي محدود به مراتع خارج از توده‌هاي سرخس عقابي بودند. اين تغييرات رابطه معني‌داري با درصد تاج پوشش، تراكم و ارتفاع گياه سرخس عقابي داشته است. گياهان يكساله در توده‌هاي سرخس عقابي كاهش معني‌داري را نشان دادند. به جز در تيپ وليكزرشك در ساير تيپ‌هاي گياهي با هجوم سرخس عقابي تغيير معني‌داري در توليد علوفه مشاهده نشد. گسترش اين گياه در مراتع منطقه باعث كاهش حضور گندميان مرغوب مرتعي، افزايش غناي گونه‌اي و در مقابل كاهش تنوع شده است. در صورت كنترل گياه سرخس عقابي در اين منطقه تركيب پوشش گياهي موجود در زير اشكوب آن براي احياء كافي نبوده و بايد به روش مناسب بذر گياهان مرغوب مرتعي و بومي منطقه را استفاده كرد.