ساخت و بررسي ويژگيهاي روان‌سنجي مقياس سنجش و ارزيابي تأثيرات زيانبار خانواده اصلي در زوجهاي نامزد در آستانه ازدواج

اين پژوهش با هدف ساخت و بررسي پايايي و روايي مقياس سنجش و ارزيابي تأثيرات زيانبار خانواده اصلي در زوجهاي نامزد در آستانه ازدواج انجام شد؛ بدين منظور با مطالعه متون مربوط و با اجراي 19 مصاحبه نيمه ساختاريافته با مشاوران و متخصصان و 26 زوج در مرحله نامزدي در قالب پژوهش كيفي، مقوله‌هاي مربوط به ساخت آزمون مشخص، و بر اساس آنها مقياسي تدوين شد. سپس از بين زوجين نامزد در آستانه ازدواج، كه به مراكز مشاوره شهر تهران مراجعه كرده بودند، 350 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. به منظور تعيين پايايي اين مقياس از روش آلفاي كرونباخ و براي تعيين اعتبار از پرسشنامه بيانگر خانواده و مقياس سلامت خانواده اصلي استفاده شد. داده‌ها مورد تحليل اكتشافي قرار گرفت. نتايج تحليل عاملي به روش مؤلفه‌هاي اصلي همراه با چرخش واريماكس نشاندهنده وجود سه عامل شامل نقش منفي خانواده اصلي، تجربه ناموفق در خانواده اصلي و الگوبرداري منفي از خانواده اصلي شد. اين سه عامل 50.35 درصد از واريانس كل نمونه را توضيح داد. به‌منظور سنجش پايايي مقياس سنجش و ارزيابي تأثيرات زيانبار خانواده اصلي از روش محاسبه ضرايب آلفاي كرونباخ و همساني دروني استفاده شد. ضرايب آلفاي كرونباخ براي كل آزمون برابر با 0.81 و براي خرده مقياسها به ترتيب 0.78، 0.78 و 0.75 محاسبه شد. ضريب اعتبار همگراي آن 0.62 با پرسشنامه بيانگري خانواده و ضريب اعتبار واگراي آن 0.55 با مقياس سلامت خانواده اصلي به دست آمد. نتيجه اينكه مقياس پژوهشگر ساخته پايايي و اعتبار قابل قبولي دارد و توان شناسايي تأثيرات زيانبار خانواده اصلي را در پژوهشهاي باليني و درمانهاي زوجي دارد. ارزش اين پژوهش به طراحي مقياسي بومي و متناسب با فرهنگ ايراني براي تشخيص تأثيرات مداخله‌جويانه و زيانبار خانواده‌ها در ازدواجها است.