نقش اصول حقوقي در تفسير قضايي قوانين

The role of legal principles on the judicial interpretation of laws

طبق اصل 166 قانون اساسي و مادۀ 3 قانون آيين دادرسي مدني قضات موظفند كه در صورت ابهام يا فقدان قانون به استناد اصول حقوقي حكم دعاوي را صادر نمايند. در اين قوانين اولاً مفهوم اصول حقوقي در رابطه با قانون، روح قانون، فتاوي و قواعد فقهي مشخص نمي‌باشد. ثانياً هيچ معياري در اختيار قاضي نيست تا بتواند يك اصل حقوقي را از اصل غيرحقوقي تشخيص بدهد. اصول حقوقي برخلاف قانون و منابع معتبر اسلامي و فتاوي به‌صورت مكتوب نيستنند، به همين دليل اجراي آن‌ها پيچيده و دشوار است. هدف اصلي اين تحقيق، شناسايي اصول حقوقي به‌عنوان يك معيار و اصلي راهنما در تفسير قوانين مي‌باشد. اصول حقوقي نماينده وبازگوكنندۀ ارزش‌هاي موجود در يك جامعه هستند كه قوانين بر اساس آن‌ها شكل مي‌گيرند. بنابراين اصول حقوقي، معياري درون‌قانوني و اصلي راهنما براي فهميدن قانون مي‌باشند؛ به اين معنا كه اصول حقوقي در صورت ابهام قانون، معياري براي تفسير قانون و در صورت فقدان قانون مبنا و مستندي براي احكام دادگاه‌ها مي‌باشند. قاضي بايد آن اصل حقوقي را اجرا كند كه باعث انسجام قوانين و بهترين توجيه‌كننده براي آن‌ها باشد. تفسير بر پايۀ اصول حقوقي باعث شكل‌گيري رويۀ واحد در محاكم مي‌شود.

According to articles 3 of laws of civil procedure, judges are responsible for issuing verdicts according to legal principles when there is ambiguity or lack of law. In these laws at first, the concept of legal principles is not distinctive on the relationship with laws, the spirit of law, judicial decrees and jurisprudential rules. Second, there is not any standard for judges to distinguish legal principle from non-legal principle. Legal principles in spite of law and Islamic reliable sources and judicial decrees are not collected into a book; therefore, their performances are complicated and difficult. The main goal of this investigation is the recognition of legal principles as the better standard for the interpretation of laws. Legal principles are representative of the community values that laws constitute according to it. So, legal principles are the best standard for comprehending law in this sense when the law is ambiguous, the legal principles are standards for interpretation of law and on the lack of law as the base for issuing verdicts on the courts. The judge must perform those legal principles that are as the best vindicator. The interpretation base on legal principles makes formation of uniform procedure on the courts.