تقدم سند بر شهادت با محوريت نقد ادله مخالفان

موضوع اعتبار سند به‌عنوان دليلي مستقل همواره مورد بحث بوده است؛ به‌طوري كه نظر قائلان به عدم‌اعتبار آن موجب ابطال بسياري از مواد قانوني، و در نتيجه تشتت آراء نظري و قضايي گرديده است. قائلان به اعتبار سند همواره سعي كرده‌اند براساس ادله‌اي همچون اهميت اسناد در جامعه، دلايل مخالفان را رد نمايند، بي‌آنكه مباني ادله مخالفان را نيز موردبررسي قرار دهند. پژوهش حاضر با روش توصيفيتحليلي و ابزار كتابخانه‌اي به‌دنبال پاسخ به اين سؤال‌ها است: آيا ادله مخالفان حجيّت سند از قوت كافي برخوردار است؟ بعد از احراز اعتبار آن، در فرض تعارض سند با شهادت، كدام حاكميت دارد؟. دلايل مخالفان در روايات معروف به «نوشته قاضي به قاضي»، «مكاتبه جعفر بن عيسي» و روايت «قضاوت بر اساس بينات و سوگند» بيان مي‌شود كه با بررسي آنها عدم دلالت بر مدعاي بي‌اعتباري سند اثبات مي‌گردد. در پايان اين نتيجه حاصل مي‌شود كه ادله مخالفان از قوت كافي برخوردار نيست. ادله حاكميت سند بر شهادت ذيل عناويني همچون اولويت سند بر اساس بافت و سياق آيه دين، ملاك آيات نخست سوره قلم، اهميت الفاظ، مصون‌بودن سند از سهو و فراموشي در مقابل شهادت، تقدم روايات مكتوب بر مسموع، ملاك قاعده سوق، قاعده ملازمه اذن در شيء، و سيره متشرعه بررسي مي‌شود.